(HPĐT)- Ở tuổi 80, trong ký ức của ông Nguyễn Quốc Thụy, nguyên Giám đốc Cung Văn hóa thể thao (VHTT) thanh niên Hải Phòng giai đoạn 1975-2005 vẫn vẹn nguyên hình ảnh thân thương về hồ Quần Ngựa, Cung VHTT Thanh niên thành phố, nơi ông gắn bó làm việc và cống hiến suốt 30 năm. Nhìn từ trên cao, nơi đây như “viên ngọc xanh” giữa lòng thành phố, nơi chứng kiến bao thăng trầm của lịch sử.

Cung Văn hóa thể thao thanh niên thành phố nhìn từ trên cao. Ảnh: TRUNG KIÊN

Từ Hoa Kỳ, ông Nguyễn Quốc Thụy về thăm thành phố Cảng đúng dịp kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Hải Phòng, 50 năm Ngày thành lập Cung VHTT thanh niên thành phố. Ông Thụy bồi hồi nhớ lại, thời kỳ Pháp thuộc, khu vực sân vận động Lạch Tray ngày nay là Trường đua ngựa do người Pháp lập nên. Cách đó không xa là hồ nước nhỏ được dùng để cho ngựa uống nước và tắm. Vì vậy, hồ có tên là Quần Ngựa. Sau Ngày giải phóng Hải Phòng, năm 1960, thành phố huy động học sinh gánh đất, đào mở rộng hồ, quây tròn thành hình elip rộng 3,5 ha, ở giữa là đảo rộng 2,5 ha, trồng rất nhiều cây. Từ trên cao nhìn xuống, nơi đây ví như “viên ngọc xanh”, với mặt hồ trong xanh, rợp bóng cây xanh với 3 chiếc cầu xinh xắn bắc qua. 

Trên đảo, thành phố xây dựng Nhà hát Nhân dân, thường xuyên tổ chức các cuộc biểu diễn lớn của các đoàn nghệ thuật trong và ngoài nước. Nhớ lại những năm 1965-1975, thời kỳ giặc Mỹ ném bom miền Bắc, thành phố sơ tán, Nhà hát Nhân dân bị bỏ hoang, xuống cấp. Ngày 13-5- 1975, Thành Đoàn Hải Phòng thành lập câu lạc bộ (CLB) Thanh niên (tiền thân của Cung VHTT thanh niên thành phố), sinh hoạt tại khu Nhà hát Nhân dân, ông Nguyễn Quốc Thụy là Phó chủ nhiệm CLB. Những ngày đầu thành lập, CLB Thanh niên quy tụ đông đảo hạt nhân văn nghệ thành phố và nhiều văn nghệ sĩ Trung ương có tên tuổi về hoạt động. Sau khi tiếp nhận Nhà hát Nhân dân, CLB Thanh niên tranh thủ được sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp, ngành, mau chóng khôi phục các hạng mục công trình, thường xuyên tổ chức các loại hình hoạt động và đón các đoàn nghệ thuật lớn trong và ngoài nước về biểu diễn, được nhân dân thành phố đón nhận nồng nhiệt với những buổi diễn thu hút hàng chục nghìn người. 

Năm 1979, CLB Thanh niên cùng CLB Thiếu nhi hợp nhất thành CLB Thanh thiếu nhi, hoạt động tại số 13 phố Trần Quang Khải (Khu nhà của Lãnh sự quán Trung Quốc cũ); Nhà hát Nhân dân được giao lại Sở Văn hóa để thành lập Nhà Văn hóa Trung tâm thành phố. Đến năm 1983, CLB Thanh thiếu nhi được tách thành Nhà Văn hóa thanh niên và Nhà Văn hóa thiếu nhi. Những năm 1990- 1997, khu Nhà hát Nhân dân xuống cấp, toàn bộ khu hồ bị ô nhiễm nặng, trở thành điểm nhức nhối về an ninh trật tự, Nhà Văn hóa Trung tâm thành phố phải chuyển về rạp Hòa Bình. Trước tình hình đó, Nhà Văn hóa thanh niên lập dự án quy hoạch cải tạo lại Nhà hát Nhân dân thành Trung tâm VHTT Thanh niên thành phố. Dự án được thành phố phê duyệt cấp kinh phí cải tạo và được Trung ương Đoàn đầu tư xây dựng thêm khu nhà hoạt động đa năng. Tháng 7-1997, dự án “Trung tâm Văn hóa thể thao, vui chơi giải trí thanh thiếu niên Hải Phòng” được triển khai trong điều kiện “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” và là công trình trọng điểm của thành phố chào mừng 45 năm Ngày giải phóng Hải Phòng. Ngày 13-5-2000, các đồng chí lãnh đạo thành phố và Trung ương Đoàn dự khánh thành công trình, trong niềm hân hoan, phấn khởi của hàng vạn thanh niên và nhân dân thành phố. 

Sau khi tiếp nhận công trình, Nhà Văn hóa Thanh niên mau chóng đầu tư mở rộng nhiều loại hình hoạt động, kiện toàn tổ chức và đổi tên thành Cung VHTT thanh niên thành phố. Cung trở thành nơi tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao lớn trong và ngoài thành phố bởi khuôn viên đẹp, nhà hoạt động đa năng hiện đại nhất cả nước lúc bấy giờ. Nhiều đoàn khách Trung ương, các địa phương đến tham quan, trao đổi kinh nghiệm về công tác xây dựng và sử dụng hiệu quả công trình. Dịp kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Hải Phòng năm nay, cũng tròn nửa thế kỷ xây dựng và phát triển của Cung VHTT Thanh niên thành phố. Là thế hệ lãnh đạo đầu tiên của Cung, ông Nguyễn Quốc Thụy không khỏi xúc động, tự hào về “viên ngọc xanh” - nơi gắn liền với những thăng trầm lịch sử, là địa chỉ sinh hoạt văn hóa, thể thao lành mạnh, bổ ích của thanh thiếu niên và nhân dân thành phố theo từng giai đoạn lịch sử.