Kỳ cuối:

Đa dạng hóa công nghệ, nguồn lực thực hiện

Công nhân thực hiện các công đoạn xử lý rác tại Khu liên hợp xử lý chất thải Tràng Cát (quận Hải An), tháng 7-2023. Ảnh: Trung Kiên 

(HPĐT)- Qua đánh giá của các cơ quan chức năng, đến giữa tháng 8-2023, toàn thành phố Hải Phòng mới có 72/137 xã (tương đương 52,5% số xã) đạt tiêu chí số 17 về môi trường của Bộ tiêu chí xã nông thôn (NTM) nâng cao. Trong bối cảnh các khu dân cư ở địa bàn nông thôn ngày càng phát triển, mở rộng, diện tích đất nông nghiệp thu hẹp, cộng với yêu cầu từ chương trình xây dựng NTM, nhiệm vụ xử lý rác thải sinh hoạt nông thôn đặt ra cấp bách. Để thực hiện tốt, bên cạnh giải pháp lâu dài, căn cơ là phát triển nhà máy điện rác, việc nghiên cứu, tạo điều kiện ứng dụng các công nghệ phù hợp, huy động đa dạng nguồn lực chung tay tham gia là cần thiết.

Phát triển điện rácgiải pháp bền vững

Thực hiện mục tiêu "Đến năm 2025, trên 50% tổng lượng rác thải phát sinh được xử lý bằng các công nghệ hiện đại, không chôn lấp" theo Nghị quyết Đại hội 16 Đảng bộ thành phố, ngày 25-6-2022, UBND thành phố ban hành Đề án số 07/ĐAUBND, trong đó nêu rõ, công nghệ đốt rác phát điện là một trong những công nghệ tiên tiến, hiện đại trong xử lý rác thải đang được sử dụng tại nhiều nơi trên thế giới. Tiến sĩ Hoàng Ngọc Tuấn, Phó chủ tịch Thường trực Hội Khoa học phát triển nguồn nhân lực, nhân tài thành phố nhận xét: Đốt rác phát điện sử dụng mô hình lò đốt nhiều cấp, giúp tiết kiệm diện tích đất, không phát sinh mùi, biến đổi toàn bộ chất thải rắn và lỏng thành dạng tro. Thành phẩm tro xỉ đáy lò được tái sử dụng làm vật liệu xây dựng; điện năng thu được sẽ được đưa vào tái sử dụng vận hành hệ thống hoặc cung cấp cho lưới điện. Như vậy, mô hình này hoàn toàn phù hợp với quan điểm của thành phố coi rác thải cũng là tài nguyên, cần tận dụng khai thác phục vụ đời sống.

Để hiện thực hóa chủ trương này, thành phố chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các địa phương khảo sát đánh giá 7 vị trí quy hoạch xây dựng khu xử lý chất thải rắn cấp thành phố. Qua tính toán về diện tích, quãng đường vận chuyển rác, nguồn nguyên liệu cho hoạt động của nhà máy…, tại Đề án số 07, UBND thành phố lựa chọn 2 vị trí gồm Khu xử lý Đình Vũ (quận Hải An) và Khu xử lý Trấn Dương (huyện Vĩnh Bảo) để xây dựng nhà máy ứng dụng công nghệ đốt rác phát điện.

Theo đề án số 07/ĐAUBND, các nhà máy điện rác tại Đình Vũ và xã Trấn Dương có tổng công suất xử lý rác là 3.000 tấn/ngày, trong đó, riêng Nhà máy điện rác Đình Vũ là 2000 tấn/ngày, Nhà máy điện rác Trấn Dương là 1000 tấn/ ngày; công suất phát điện 60 MW. Lượng điện năng phát ra dự kiến được đưa vào tái sử dụng vận hành hệ thống của nhà máy, nếu dư thừa sẽ cung cấp cho lưới điện. Dự kiến năm 2025, giai đoạn 1 của nhà máy điện rác Đình Vũ sẽ hoàn thành, xây dựng và chạy thử để chính thức vận hành vào năm 2026 với công suất xử lý rác là 1000 tấn/ngày. Đến năm 2030, cả 2 nhà máy sẽ hoàn thành, vận hành đủ công suất theo thiết kế.

Tại cuộc kiểm tra, khảo sát địa điểm dự kiến đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn bằng công nghệ đốt rác phát điện tại Đình Vũ ngày 11-8-2023, đồng chí Lê Anh Quân, Phó chủ tịch thường trực UBND thành phố yêu cầu các sở, ngành và quận Hải An khẩn trương hoàn tất các hồ sơ, thủ tục, sớm bàn giao mặt bằng sạch để dự án được triển khai đúng kế hoạch, tiến độ đề ra.

Huy động, xã hội hóa nhiều nguồn lực tham gia

Cũng trong cuộc làm việc chiều 11-8, đồng chí Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy chỉ đạo: Song song với việc triển khai xây dựng nhà máy điện rác, thành phố tiếp tục duy trì các phương pháp xử lý rác thải đang thực hiện bảo đảm vệ sinh môi trường; đồng thời nghiên cứu các giải pháp công nghệ phù hợp với từng địa phương và đẩy mạnh triển khai phân loại rác tại nguồn để nâng cao hiệu quả công tác này.

Ghi nhận thực tế tại nhiều địa phương ngoại thành hiện nay, ngoài chính quyền địa phương, ngành chức năng, công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt có sự tham gia của doanh nghiệp, người dân. Những mô hình này đều mang lại hiệu quả rõ rệt. Như ở huyện An Lão, hiện Công ty TNHH vệ sinh và xây lắp Việt Hùng đầu tư xây dựng và vận hành lò đốt rác Bamboo công suất 1000 kg/giờ xử lý rác thải sinh hoạt của xã Quang Trung, thị trấn An Lão và một phần của xã Quang Hưng. Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện An Lão Phạm Thị Thanh Hương cho biết, do sử dụng công nghệ mới, tiên tiến nên hiệu quả xử lý rác của lò đốt Bamboo cao, không gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, doanh nghiệp triển khai mô hình này chưa hoàn thiện các thủ tục về đất đai, môi trường.

Từ thực tế đó, theo Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Phạm Văn Thuấn, để hỗ trợ doanh nghiệp tham gia giải quyết bài toán xử lý rác thải sinh hoạt nông thôn hiệu quả, Sở phối hợp các địa phương, đơn vị hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư 3 lò đốt rác tại các xã Đông Sơn, Lập Lễ (huyện Thủy Nguyên) và Quang Trung (huyện An Lão) hoàn thiện các thủ tục về đất đai, môi trường. Cùng với đó, Sở tích cực phối hợp các địa phương, đơn vị thực hiện cải tạo, nâng cấp các bãi rác tạm, đồng thời đóng cửa, cải tạo phục hồi môi trường các bãi rác không hợp vệ sinh theo lộ trình để cải thiện môi trường khu vực nông thôn.

Về phía các địa phương, trên cơ sở những điều kiện đặc thù, chính quyền các cấp cần tích cực vào cuộc, huy động sự tham gia của người dân thông qua phong trào của các tổ chức, đoàn thể để triển khai rộng rãi phân loại rác thải tại nguồn, qua đó giảm lượng rác phải đưa đi xử lý. Năm 2023, Sở Tài nguyên và Môi trường đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn triển khai mô hình điểm phân loại chất thải sinh hoạt tại nguồn trên 40 xã, thị trấn và huyện đảo Bạch Long Vĩ thuộc địa bàn nông thôn. Mục tiêu đặt ra là 100% số hộ gia đình ở các địa phương được lựa chọn điểm thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

Bên cạnh đó, các địa phương chủ động lựa chọn, tạo điều kiện mời gọi doanh nghiệp ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ tham gia vào các khâu vận chuyển, xử lý rác theo hướng tăng cường tuần hoàn, tái chế, tái sử dụng rác thải, hướng tới nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ 16, góp phần đưa nông thôn mới Hải Phòng văn minh, xanh, sạch về môi trường, đưa thành phố phát triển nhanh, bền vững.

------------------------------

(Xem từ Báo Hải Phòng hằng ngày số ra ngày 10-11-2023)