Các diễn giả coi đây là dịp để đánh giá tình hình, nhất là phản ứng và hành động của các bên liên quan sau phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) tại La Haye (Hà Lan) hồi tháng 7-2016, đồng thời, đưa ra nhiều giải pháp giải quyết tình hình căng thẳng tại khu vực biển Đông và đều nhất trí quan điểm luật pháp quốc tế phải là cơ sở cho mọi giải pháp.

Giáo sư Ê-rích Phranh, Đại học Tự do Brút-xen, Bỉ, đề cập việc Trung Quốc không chấp nhận trong khi nhiều nước liên quan khác bày tỏ hoan nghênh phán quyết của PCA. Lần đầu PCA đưa ra phán quyết làm rõ các vấn đề về ứng dụng, giải thích Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982. Theo giáo sư, dù Trung Quốc giữ lập trường chống lại phán quyết, nhưng hành động bớt quyết liệt hơn. Giáo sư mong muốn các bên đối thoại song phương để tìm ra giải pháp cùng chấp nhận được, không phân biệt nước lớn hay nước nhỏ. Ông cũng cho rằng để lập lại trật tự hành xử trên Biển Đông, các bên cần tuân thủ luật pháp quốc tế, cụ thể là theo điều 121 trong UNCLOS 1982, và đây là sự khởi đầu tốt để các nước có khuôn khổ luật pháp giúp giải quyết tranh chấp. Ông tin rằng phán quyết trọng tài sẽ hữu ích cho các bên và có vai trò rất quan trọng.

Ông Critx-ti-ăng Lơ-sơ-vry, Đại sứ, Thư ký Thường trực về khu vực Thái Bình Dương thuộc Bộ Ngoại giao Pháp, đề xuất quản lý các thách thức về ngắn và trung hạn tại biển Đông thông qua 3 công cụ. Đó là duy trì đối thoại thường xuyên Á- Âu cùng diễn đàn EU-ASEAN và một cơ chế đối thoại hẹp hơn giữa các nước trong ASEAN với nhau hoặc với Nhật Bản hay Mỹ. Đặc biệt tại Nghị viện châu Âu, ông Lơ-sơ-vry nhấn mạnh mô hình đối thoại giữa nghị viện với nghị viện. Theo tác giả, mô hình đối thoại giữa Nghị viện châu Âu và Hội đồng liên Nghị viện ASEAN với các kinh nghiệm quản lý của EU cần được phát huy hơn nữa. Việc ổn định và phát triển kinh tế của khu vực biển Đông đóng góp cho tăng trưởng chung của kinh tế thế giới, đó cũng chính là lý do thúc đẩy EU gắn bó với mục tiêu duy trì ổn định trong không gian biển chiến lược này.

TTXVN