(HPĐT)- Sau khi Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực thi hành, chuyên mục "Qua đường dây nóng" Trung tâm Báo chí và Truyền thông thành phố nhận được nhiều phản ánh của bạn đọc về việc người đi bộ không đi đúng phần đường, qua đường không đúng nơi quy định, qua đường không có tín hiệu bằng tay chưa bị xử phạt hành chính theo quy định.

Nhiều người đi bộ qua đường không đúng vị trí quy định trên đường tỉnh 352 (thành phố Thủy Nguyên). Ảnh: TRUNG KIÊN

Vi phạm nhiều nhưng khó xử phạt 

Theo quy định tại khoản 1, điều 10, Nghị định 168, người đi bộ vi phạm các quy tắc giao thông, như không đi đúng phần đường, qua đường không đúng nơi quy định, không chấp hành hiệu lệnh, chỉ dẫn của đèn tín hiệu… sẽ bị phạt từ 150 nghìn đến 250 nghìn đồng. Mức phạt này cao gấp gần 3 lần so với các quy định trước đây, tuy nhiên vẫn có nhiều người dân đi bộ vi phạm quy định an toàn giao thông. Thậm chí trên tuyến đường Nguyễn Văn Linh, đoạn gần khu vực nút giao với đường Đồng Thiện (quận Lê Chân) vào các buổi sáng chủ nhật hằng tuần, thời điểm tổ chức phiên chợ Hàng còn có không ít người trèo rào vượt qua dải phân cách, trong khi dòng xe ô tô tải, chở container, ô tô khách qua lại lao vun vút, nên dễ phát sinh tai nạn nghiêm trọng. Nguyên do có tình trạng trên, người dân cho rằng, phần đường dành cho người đi bộ vốn đã hẹp lại còn thường xuyên bị lấn chiếm, đường đi không bảo đảm, nên phải đi xuống lòng đường. Chị Nguyễn Vân Anh, ở ngõ Gạo, phố Lý Thường Kiệt (quận Hồng Bàng) cho biết, vỉa hè các tuyến đường quanh khu vực tôi sinh sống thường xuyên bị chiếm dụng làm nơi bán hàng quán, thậm chí, lòng đường cũng bị chiếm dụng làm nơi đỗ mô-tô, xe gắn máy. Người đi bộ chỉ có cách di chuyển xuống lòng đường nên dù biết có quy định và đi như vậy là vi phạm giao thông nhưng chắc chắn cơ quan chức năng cũng chẳng thể xử phạt. 

Đồng tình với việc khó xử phạt hành vi đối với người đi bộ sang đường, anh Lê Văn Ngọc, ở khu dân cư Cái Hòm, phường Đông Khê (quận Ngô Quyền) cho biết: Nhiều đoạn đường dài vài km nhưng không có điểm sang đường cho người đi bộ nên họ buộc phải băng cắt ngang qua đường. Như trên tuyến Nguyễn Bỉnh Khiêm, đoạn từ cầu vượt Nguyễn Bỉnh Khiêm đến cầu vượt Lạch Tray (quận Ngô Quyền) dài hơn 2km nhưng không có lối sang đường dành cho người đi bộ, buộc họ chỉ còn cách… trèo qua dải ngân cách cứng để qua đường. 

Bên cạnh đó, tâm lý “người đi ô tô, mô-tô luôn nhường đường vì phương tiện to phải đền phương tiện nhỏ nếu xảy ra tai nạn” khiến nhiều người đi bộ ngang nhiên băng qua đường mặc cho các phương tiện giao thông di chuyển, bởi họ nghĩ “các phương tiện phải nhường đường”. Như đêm 16-2, trong khi đi bộ qua Quốc lộ 10, đoạn Km 42+650 thuộc địa bàn Xã Tiên Cường (huyện Tiên Lãng), anh Cụt Văn K., sinh năm 1982, trú tại xã Tả Cạ, huyện Kỳ Sơn (tỉnh Nghệ An) va chạm với xe khách mang BKS 37F-00411 trong lúc sang đường khiến anh K. tử vong. Một phần nguyên nhân được xác định là do người đi bộ sang đường thiếu chú ý quan sát.

Bảo đảm vỉa hè thông thoáng, hạn chế vi phạm

 Mặc dù người đi bộ vi phạm các quy tắc tham gia giao thông xuất hiện khá nhiều nhưng việc xử phạt còn hạn chế. Thực tế, từ khi Nghị định 168 có hiệu lực đến nay, lực lượng chức năng chưa xử lý trường hợp người đi bộ vi phạm an toàn giao thông. Nguyên do là, phần đường dành cho người đi bộ đang bị lấn chiếm, xử phạt cũng khó thuyết phục người vi phạm. 

Theo khoản 1, điều 77 Luật Trật tự an toàn giao thông quy định, vỉa hè được sử dụng cho người đi bộ. Trường hợp cần thiết sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè phục vụ sự kiện chính trị, hoạt động văn hóa, thể thao và mục đích khác nhưng phải có phương án cụ thể và được cơ quan có thẩm quyền cho phép. Trung tá Ngô Tiến Khâm, Đội trưởng Đội Tuyên truyền và xử lý, Phòng Cảnh sát giao thông (Công an thành phố) cho biết: Để người đi bộ không vi phạm quy định tham gia giao thông, trước hết phải bảo đảm phần đường dành cho người đi bộ. Chính quyền địa phương cần xử lý nghiêm những trường hợp lấn chiếm vỉa hè làm nơi kinh doanh, buôn bán cũng như chống “tái chiếm”, bảo đảm điều kiện di chuyển cho người đi bộ. 

Bên cạnh đó, anh Nguyễn Văn Long, Quản trị viên diễn đàn Luật giao thông cho rằng, trong quá trình nâng cấp kết cấu hạ tầng, ngành xây dựng cần lưu ý hơn trong việc thi công phần đường dành cho người đi bộ thay vì chỉ tập trung mở rộng làn đường dành cho xe ô tô. Trước mắt, tại các vị trí sang đường dành cho người đi bộ quanh các khu vực ngã ba, ngã tư cần sửa chữa, bổ sung đầy đủ hệ thống vạch cản đường bị mờ, hư hỏng, bảo đảm tiêu chuẩn kích thước, khoảng cách, làm căn cứ để xử lý vi phạm nếu có. Hơn nữa, việc bổ sung đầy đủ vạch kẻ đường, đèn tín hiệu cũng giúp người điều khiển các phương tiện cơ giới nhận biết có nút giao thông phía trước để chủ động giảm tốc độ, tránh phát sinh tai nạn. Về lâu dài, cần xem xét phương án xây dựng mạng lưới cầu vượt đường bộ phù hợp, hạn chế việc người đi bộ băng ngang qua đường, nhất là tại các khu vực nút giao có vòng xuyến, đảo giao thông.