Thắng lợi lớn đặt ra cho chúng ta những nhiệm vụ lớn, lâu dài. Ba trăm ngày đêm đấu tranh đầy gian nan, thử thách, sôi sục và quyết liệt. Trong hoàn cảnh chiến tranh đã chấm dứt, hòa bình lập lại, nhưng nhiều đồng bào, đồng chí ta vẫn đổ máu hy sinh để giữ lấy người, lấy của. Và, cũng trong những ngày vui lớn của thành phố Cảng được giải phóng, nhiều đồng chí, đồng bào ta còn phải nhận nhiệm vụ “đi theo địch” vào miền Nam, âm thầm, gian khổ trong cuộc đấu tranh mới, để rồi 20 năm sau mới có ngày sum họp.

Hải Phòng tưng bừng ngày đón đoàn quân chiến thắng về tiếp quản thành phố. Ảnh tư liệu

Phong trào đấu tranh giai cấp của công nhân, nhân dân nội thành, trải qua những ngày tháng bị địch khủng bố ác liệt, nhờ chuyển hướng hoạt động đi sâu vào xây dựng cơ sở, bảo vệ lực lượng, đã nhanh chóng bùng lên sôi nổi, mạnh mẽ vào thời điểm quyết định nhất. Với tư thế người chiến thắng, giai cấp công nhân và nhân dân thành phố Cảng, bất chấp mọi hiểm nguy trước một kẻ địch đông đảo, điên cuồng và xảo quyệt, đã đấu tranh anh dũng kịp thời chặn đứng những bàn tay tội ác; làm thất bại những mưu đồ đen tối của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, quyết giành lấy thắng lợi trọn vẹn cho cách mạng, cho cuộc kháng chiến, cho ngày thành phố được hoàn toàn giải phóng. Giai cấp công nhân và nhân dân Hải Phòng thật xứng đáng với truyền thống “Trung dũng”, với thành phố “Trung dũng”.

Bài học thắng lợi trong 300 ngày đêm đấu tranh với địch là vấn đề xây dựng cơ sở, xây dựng lực lượng chính trị, lực lượng quân sự tại chỗ để làm nòng cốt phát động phong trào quần chúng, công nhân, viên chức và nhân dân đoàn kết đấu tranh; là sự kết hợp giữa đấu tranh chính trị của quần chúng với đấu tranh về pháp lý không kém gay go, phức tạp với địch.

Nhưng nhân tố quyết định nhất là sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo sáng suốt của các cấp từ Trung ương Đảng đến Khu ủy Tả Ngạn và Ban chỉ đạo khu vực 300 ngày. Những phương châm, phương pháp, khẩu hiệu đấu tranh được xác định thích hợp với điều kiện từng lúc, từng nơi đã hướng dẫn mọi hành động đấu tranh tạo thành sức mạnh làm thất bại mọi mưu đồ đen tối của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ.

Bác Hồ đã viết về ngày tiếp quản thành phố Cảng: “…Trải qua tủi nhục hơn 80 năm, hôm nay Hải Phòng đã vươn mình dậy, giải phóng. Khắp phố phường cờ đỏ sao vàng tung bay rực rỡ như hoa nở mùa xuân. Hàng vạn đồng bào, già trẻ gái trai, đủ các tầng lớp tỏa ra hoan nghênh bộ đội và cán bộ. Nét mặt mọi người sung sướng vui mừng, như mùa xuân hoa nở. Những năm chịu đựng gian khổ, đoàn kết chiến đấu, đã kết quả vẻ vang. Miền Bắc đã hoàn toàn giải phóng, Hải Phòng đã giải phóng hoàn toàn!”.

Trích “Hải Phòng, lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược” (Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân - 1986).