(HPĐT)- Thông báo tạm dừng áp thuế đối ứng trong 90 ngày đối với hơn 75 quốc gia của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump là tín hiệu khả quan đối với nhiều quốc gia. Hiện, Việt Nam đang thúc đẩy, khởi động đàm phán thỏa thuận thương mại đối ứng với Hoa Kỳ, hạn chế những tác động trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu, tăng trưởng kinh tế của đất nước. Đối với Hải Phòng, với vai trò là trung tâm công nghiệp, cảng biển, logistics trọng điểm của miền Bắc, tại Hội nghị Thành ủy lần thứ 19 kiểm điểm tình hình thực hiện nhiệm vụ quý 1-2025, quan điểm nhất quán được đưa ra là Hải Phòng phải đi trước một bước, hành động nhanh hơn một nhịp, với những giải pháp ứng phó trước mắt và lâu dài để biến khó khăn, thách thức thành cơ hội vươn mình, phát triển bền vững.

Bến số 3, 4 Khu bến cảng Lạch Huyện do Công ty CP cảng Hải Phòng làm chủ đầu tư được đưa vào hoạt động. Ảnh: LÊ DŨNG

Những tác động trực tiếp, gián tiếp 

Dự kiến, nếu Hoa Kỳ áp thuế đối ứng với mức thuế suất tăng cao sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động, kim ngạch xuất khẩu. Theo thống kê, năm 2024, tổng kim ngạch thương mại giữa Hải Phòng – Hoa Kỳ đạt 2,05 tỷ USD, tăng hơn 38% so với năm 2023, trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 1,84 tỷ USD. 2 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu sang thị trường Hoa Kỳ đạt hơn 299 triệu USD, tăng 13,35% so với cùng kỳ. Hiện, thành phố có 205 doanh nghiệp có mối quan hệ xuất khẩu với Hoa Kỳ với tổng kim ngạch xuất khẩu là 1,9 tỷ USD. Trong đó, 50% kim ngạch xuất khẩu đến từ 9 doanh nghiệp trong các lĩnh vực: thiết bị điện tử, đồ gỗ, phương tiện vận tải... Một số doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ có kim ngạch lớn như: Công ty TNHH LG Electronics Việt Nam Hải Phòng; Công ty TNHH LG Display Việt Nam Hải Phòng; Công ty TNHH Pegatron Việt Nam; Công ty TNHH công nghệ Amtran Việt Nam; Công ty TNHH Regina Miracle International Việt Nam… đều đang sử dụng số lượng lao động lớn. 

Bên cạnh đó, năm 2024, 696 doanh nghiệp ngoài địa bàn Hải Phòng làm thủ tục xuất khẩu qua khu vực cảng Hải Phòng với tổng kim ngạch xuất khẩu là 1,3 tỷ USD. Các doanh nghiệp này tuy không đóng góp trực tiếp vào kết quả sản xuất, xuất khẩu của thành phố, song là nguồn đóng phí kết cấu hạ tầng cảng biển của thành phố, nguồn thu cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics của thành phố, gián tiếp ảnh hưởng đến phát triển, tăng trưởng dịch vụ logistics của thành phố. 

Ở lĩnh vực đầu tư nước ngoài, hiện trên địa bàn thành phố có 22 dự án vốn đầu tư của Hoa Kỳ, chiếm khoảng 2,1% tổng dự án FDI có hiệu lực, với tổng vốn đầu tư đạt hơn 324 triệu USD. Hoa Kỳ đứng thứ 7 về số dự án, thứ 9 về số vốn đầu tư trên tổng 39 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Hải Phòng, chủ yếu ở lĩnh vực điện, điện tử, dệt may, da giày, nhựa, bao bì, hóa chất… 

Theo Phó chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Anh Quân, nếu Hoa Kỳ áp thuế đối ứng với hàng hóa của Việt Nam sẽ có tác động trực tiếp đến kim ngạch thương mại giữa Hải Phòng – Hoa Kỳ. Nếu so sánh 5 năm trở lại đây, tỷ trọng xuất khẩu trực tiếp của các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố chỉ chiếm khoảng 5 - 6% tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu của cả thành phố, việc tác động trực tiếp không lớn. Tuy nhiên, Hải Phòng là cảng biển, cửa ngõ của miền Bắc nên có thể chịu những tác động gián tiếp đến sản lượng hàng hóa qua cảng, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu và hoạt động dịch vụ cảng biển, logistics. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến thu ngân sách trên địa bàn thành phố. Theo tính toán, thu ngân sách vẫn đạt dự toán được giao, nhưng có thể hụt thu từ hoạt động xuất nhập khẩu hơn 3.700 tỷ đồng nếu Hoa Kỳ áp thuế đối ứng, khi đó chỉ tiêu thu phấn đấu Thành ủy giao gặp nhiều khó khăn.

Chủ động với nhiều giải pháp trước mắt, lâu dài 

Bám sát những diễn biến tình hình, chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, thành phố chủ động đề ra nhiều giải pháp cả trước mắt và lâu dài. Dự kiến, trường hợp cần thiết, thành phố xem xét thành lập Ban Chỉ đạo của UBND thành phố ứng phó tác động chính sách thuế của Hoa Kỳ, do đồng chí Chủ tịch UBND thành phố làm Trưởng ban. Ban Chỉ đạo có sự tham gia của các ban, ngành, đơn vị và có thể xem xét bổ sung đại diện doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp chịu ảnh hưởng lớn chính sách thuế quan của Hoa Kỳ. Về thu ngân sách, thành phố rà soát, điều chỉnh kịch bản thu, lựa chọn nguồn thu bù đắp, đẩy nhanh thủ tục đấu giá, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, giao đất các dự án để bảo đảm nguồn thu… 

Đồng chí Lê Trung Kiên, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng nêu: Ban sẽ sớm tổ chức gặp gỡ, đối thoại với hơn 100 doanh nghiệp trong các khu công nghiệp có hàng hóa xuất khẩu đi Hoa Kỳ để kịp thời nắm thông tin, ý kiến để tháo gỡ, hỗ trợ. 

Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực 3 Trần Mạnh Cường cũng cho biết, đơn vị đang theo dõi, đánh giá thu theo từng ngày, từng tuần, nhất là theo dõi biến động tờ khai xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ đăng ký tại Chi cục, từ đó kịp thời báo cáo, tham mưu lãnh đạo các cấp trong chỉ đạo điều hành. Chi cục cũng chỉ đạo đội ngũ cán bộ, công chức chủ động trao đổi, nắm bắt thông tin tình hình xuất nhập khẩu của doanh nghiệp để kịp thời hỗ trợ giải quyết ngay vướng mắc phát sinh. 

Tại Hội nghị Thành ủy lần thứ 19, đồng chí Lê Tiến Châu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng nhấn mạnh: Trong bối cảnh chiến tranh thương mại toàn cầu đang lan rộng, Hoa Kỳ dự kiến áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Việt Nam, Hải Phòng sẽ chịu tác động trực tiếp và đáng kể. Nhưng đây cũng là cơ hội để Hải Phòng tái cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng ưu tiên chất lượng, chiều sâu và tính bền vững; tranh thủ lợi thế vị trí chiến lược để trở thành trung tâm giao thương quốc tế, điểm đến an toàn, hấp dẫn trong bối cảnh toàn cầu bất định. Vì vậy, thành phố chủ động triển khai các giải pháp ứng phó, thích nghi và thực hiện một số nhiệm vụ chiến lược. Đó là bám sát công tác thẩm định, thẩm tra để trình Quốc hội thông qua Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 35, về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng trong tháng 6-2025; hoàn thiện Đề án thành lập Khu thương mại tự do thế hệ mới để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt trong tháng 8-2025. Thành phố cũng tập trung thực hiện Đồ án Quy hoạch chung Khu kinh tế ven biển phía Nam đến năm 2045 để trình Chính phủ phê duyệt trong tháng 10-2025 và đẩy nhanh thủ tục đầu tư để khởi công một số dự án động lực thuộc Khu kinh tế ngay trong năm 2025. Đây là những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, định hình mô hình phát triển của thành phố trong tương lai, là lợi thế cạnh tranh rất lớn trong thu hút đầu tư để Hải Phòng trở thành trung tâm giao thương quốc tế. Ngoài ra, thành phố tăng cường xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận các thị trường đa dạng, có nhiều tiềm năng hướng đến mục tiêu đưa Hải Phòng trở thành trung tâm hợp tác kinh tế giữa Việt Nam - Hoa Kỳ. 

Hải Phòng đã vượt qua những khó khăn của đại dịch COVID-19, của cơn bão lịch sử Yagi. Mỗi lần trước khó khăn, thách thức, thành phố luôn biến đó thành động lực, quyết tâm để đoàn kết, nỗ lực vượt qua, để Hải Phòng thêm phát triển bứt phá.