Ngày làm việc thứ 23, kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa 14: Thông qua 2 dự án luật, 1 nghị quyết

10:26 CH 21/11/2017

(HPĐT) - Ngày 21-11, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài; Luật Thủy sản (sửa đổi); Nghị quyết điều chỉnh lộ trình thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28- 11- 2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông và thảo luận ở hội trường về dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi).

Tiêu chuẩn bổ nhiệm Đại sứ từ cấp Phó vụ trưởng trở lên

Việc sửa đổi, bổ sung Luật Cơ quan đại diện (CQĐD) nước CHXHCN Việt Nam ở nước ngoài lần này tập trung vào việc thể chế hóa các quy định mới của Hiến pháp năm 2013, bổ sung nhiệm vụ về thông tin đối ngoại mà CQĐD đang thực hiện nhưng chưa được Luật quy định, hoàn thiện cơ chế quản lý kinh phí, đầu tư xây dựng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của CQĐD và bổ sung một số chế độ, chính sách cho thành viên CQĐD để phù hợp với tình hình thực tế.

Luật quy định tiêu chuẩn Đại sứ từ cấp Phó vụ trưởng hoặc tương đương trở lên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định như vậy là phù hợp với yêu cầu đối ngoại và thực tiễn bổ nhiệm Đại sứ và đề nghị Quốc hội quy định về tiêu chuẩn bổ nhiệm Đại sứ từ cấp Phó vụ trưởng trở lên. Nhiệm kỳ công tác của Đại sứ là 36 tháng.

Trong trường hợp cần thiết, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền phải kéo dài thời gian sau khi kết thúc nhiệm kỳ không quá 3 tháng do Bộ trưởng Bộ Ngoại giao xem xét, quyết định; trường hợp cần thiết kéo dài nhiệm kỳ trên 3 tháng Bộ Ngoại giao trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định; các quyết định kéo dài thời gian nhiệm kỳ phải gửi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chủ tịch nước.

Nhằm tạo điều kiện để thành viên CQĐD yên tâm, cống hiến cho công tác đối ngoại, dự thảo Luật bổ sung một số chế độ bảo đảm chi phí đi lại trong trường hợp cha, mẹ của thành viên CQĐD, cha, mẹ của vợ hoặc chồng, vợ hoặc chồng, con chết trong nhiệm kỳ công tác và hỗ trợ một phần học phí tại quốc gia sở tại và chi phí bảo hiểm khám, chữa bệnh cho con chưa thành niên đi theo thành viên CQĐD. Chính phủ quy định mức hỗ trợ cụ thể phù hợp, khả thi với điều kiện kinh tế - xã hội và cân đối ngân sách của nước ta. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2018.

Luật Thủy sản có hiệu lực từ 1-1-2019

Với 437 đại biểu Quốc hội tán thành, chiếm tỷ lệ 89%, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thủy sản (sửa đổi).

Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thủy sản (sửa đổi).

Ảnh: TTXVN

Luật Thủy sản (sửa đổi) sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm 9 chương và 105 điều quy định về hoạt động thủy sản; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân hoạt động thủy sản hoặc có liên quan đến hoạt động thủy sản; quản lý Nhà nước về thủy sản. Luật áp dụng đối với tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài hoạt động thủy sản hoặc có liên quan đến hoạt động thủy sản trong nội địa, đảo, quần đảo và vùng biển Việt Nam; tổ chức, cá nhân Việt Nam khai thác thủy sản ở ngoài vùng biển Việt Nam. Luật Thủy sản (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2019.

Lùi thực hiện sách giáo khoa phổ thông mới đến năm học 2020-2021

Chiều 21-11, Quốc hội thông qua Nghị quyết điều chỉnh lộ trình thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28-11-2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết, đa số đại biểu Quốc hội đồng ý lùi thời gian thực hiện Nghị quyết 88 và thay đổi triển khai chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông (GDPT) mới theo hình thức cuốn chiếu tuần tự, năm đầu áp dụng với lớp đầu cấp tiểu học, năm thứ hai đối với lớp đầu cấp THCS và năm thứ ba với lớp đầu cấp THPT. Hoàn thành quá trình áp dụng chương trình, sách giáo khoa GDPT mới sau 5 năm kể từ năm bắt đầu triển khai.

Để tạo điều kiện thuận lợi, chủ động trong điều hành của Chính phủ, đồng thời, không gây áp lực về thời gian, cân đối điều hành kinh phí hợp lý, kịp thời, hiệu quả, bảo đảm tính khả thi và chất lượng của việc triển khai chương trình, SGK GDPT mới, UBTVQH đề nghị Quốc hội đồng ý cho phép lùi thời gian và thực hiện phương thức triển khai cuốn chiếu tuần tự chương trình, SGK GDPT mới. Thời hạn bắt đầu áp dụng chậm nhất là từ năm học 2020-2021 đối với cấp tiểu học, từ năm học 2021-2022 đối với cấp THCS và từ năm học 2022-2023 đối với cấp THPT.

Để các nội dung trên được thể hiện rõ ràng trong Nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH đề nghị đổi tên dự thảo Nghị quyết thành “Nghị quyết Điều chỉnh lộ trình thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28-11-2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”.

Mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi).

Các đại biểu cơ bản đồng tình với việc cần phải sửa đổi Luật Phòng, chống tham nhũng để phù hợp với thực tiễn hiện nay khi tình trạng tham nhũng diễn biến phức tạp.

Một trong những vấn đề nhận được nhiều quan tâm của đại biểu là việc nên hay không mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật. Trước tình hình tham nhũng khu vực ngoài nhà nước đã và đang xuất hiện ảnh hưởng bất lợi đến các hoạt động cạnh tranh lành mạnh, môi trường đầu tư, kinh doanh, đồng thời cản trở hiệu quả phòng, chống tham nhũng trong khu vực nhà nước, nhiều đại biểu cho rằng, việc mở rộng phạm vi điều chỉnh ra khu vực ngoài nhà nước như dự thảo luật là hoàn toàn phù hợp.

Theo đại biểu Đỗ Văn Bình (Hải Phòng), hiện nay ngày càng có sự gắn kết giữa các cơ quan đơn vị nhà nước với các đơn vị thuộc khu vực ngoài nhà nước. Nhiều doanh nghiệp đơn vị ngoài nhà nước đã trở thành đối tác cung cấp dịch vụ hàng hóa cho các đơn vị nhà nước. Nếu chỉ tập trung phòng, chống tham nhũng ở khu vực nhà nước mà không hoặc chưa quy định chống tham nhũng ở khu vực ngoài nhà nước thì công tác phòng, chống tham nhũng ngay trong khu vực nhà nước cũng khó đạt hiệu quả cao. Do đó, việc mở rộng là điều rất cần thiết.

Đại biểu Quốc hội Đỗ Văn Bình (Hải Phòng) phát biểu ý kiến tại hội trường.

Ảnh: TTXVN

Đại biểu Đỗ Văn Bình cũng đề nghị cần nghiên cứu làm rõ tính khả thi, sự phù hợp với thực tiễn tính hiệu quả của việc đưa thêm nội dung về liêm chính vào chương trình giảng dạy từ cấp THPT trở lên nhằm xây dựng nhân cách, đạo đức, lối sống và văn hóa chống tham nhũng cho học sinh, sinh viên. Đồng thời đề nghị thu hẹp đối tượng kê khai như phương án 2; đề nghị bổ sung thêm một số đối tượng quy định tại khoản d phương án 1 là các chức danh Bí thư, Phó bí thư Đảng ủy xã, Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn, vì đây là những người có thẩm quyền quan trọng, có vai trò quyết định ở một cấp chính quyền.

Đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) cũng nhất trí cao với việc mở rộng phạm vi phòng, chống tham nhũng sang khu vực ngoài nhà nước, coi đây là điểm nổi bật trong lần sửa đổi này, phù hợp thông lệ quốc tế, phù hợp chủ trương của Đảng...

Tuy nhiên, một số đại biểu còn băn khoăn. Theo đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre), cần cân nhắc quy định mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật.

Biện pháp xử lý tài sản không rõ nguồn gốc

Một vấn đề nữa được nhiều đại biểu quan tâm, đó là xử lý tài sản không rõ nguồn gốc như thế nào?

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) nêu thực trạng, thu hồi tài sản tham nhũng đang tiếp tục gặp khó khăn. Trong 10 năm, số thiệt hại do tham nhũng là hơn 59.750 tỷ đồng và 400 ha đất, nhưng thu hồi chỉ đạt 4.676 tỷ đồng và 216 ha đất, về tiền chỉ dưới 10%. Khó khăn do nhiều nguyên nhân, trong đó, có nguyên nhân từ pháp luật hiện hành chưa có cơ chế xử lý sớm tài sản tham nhũng. Vì chưa có cơ chế xử lý tài sản không giải trình được nguồn gốc hợp pháp nên một số trường hợp kê khai không đúng, nhưng chỉ có thể áp kỷ luật đối với người kê khai, có thể khiển trách, cảnh cáo, thậm chí cách chức, chứ không thể động được vào khối tài sản không giải trình được nguồn gốc của họ. Muốn tịch thu khối tài sản này, phải thông qua một vụ án hình sự, với trình tự khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử. Và đến khi đó sẽ rất khó khăn cho việc thu hồi, nhiều vụ án không còn tài sản để thi hành án.Trong khi đó, đối với khối tài sản không giải trình được nguồn gốc hợp pháp, trong dự thảo tiếp tục để ngỏ, không có cơ chế xử lý- đại biểu Nguyễn Thị Thủy chỉ rõ.

Theo một số đại biểu, thu hồi tài sản không giải trình được nguồn gốc hợp pháp là vấn đề mới và khó với Việt Nam, nhưng đây là điều người dân rất chờ đợi. Từ thực tế và kinh nghiệm quốc tế, Ban soạn thảo cần tiếp thu, thảo luận thấu đáo trên nhiều khía cạnh vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Văn Chiến (Hà Nội) băn khoăn về việc suy đoán tài sản không làm rõ nguồn gốc hợp pháp được hình thành từ tham nhũng để xử lý là chưa thực sự phù hợp với quy định của Hiến pháp về quyền sở hữu tài sản của người dân. “Tài sản không chứng minh được từ nhiều nguồn khác nhau, chỉ thấy không minh bạch mà lấy cơ chế xử lý trong hành vi tham nhũng là chưa phù hợp” đại biểu phân tích.

Đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) đặt vấn đề: có nhiều tài sản bất minh nhưng không phải ăn cắp của Nhà nước thì làm sao coi là tài sản tham nhũng? Chẳng hạn như tài sản buôn lậu mà có… Tham nhũng gắn liền với quyền lực và làm phương hại đến tài sản công, nếu không có quyền thì không ai tham nhũng được. Đại biểu cho rằng, trước hết phải huy động toàn bộ hệ thống pháp luật chứ không chỉ Luật Phòng, chống tham nhũng để phòng, chống tham nhũng; còn luật này tập trung vào những người có quyền lực sử dụng quyền lực để tư lợi. “Minh bạch tài sản là rất cần thiết trong xã hội hiện đại. Chúng ta chưa làm được tất cả thì làm từng bước, nhưng trước hết tập trung vào những người có khả năng làm phương hại đến của công” – đại biểu Dương Trung Quốc nhấn mạnh.