(HPĐT)- Một giải đấu có truyền thống lâu đời của thể thao Việt Nam trở lại. Đó là giải vô địch bơi đường dài quốc gia - giải bơi nổi tiếng ra đời từ thời kỳ thể thao thời chiến. Sau 10 năm “ngủ đông”, giải được khôi phục trong năm 2025 này và tổ chức trên sông Nhật Lệ (tỉnh Quảng Bình) từ ngày 21 đến 22-6.

Bơi vượt sông truyền thống Bạch Đằng của Quảng Ninh.

Một thời hào hùng truyền thống Bạch Đằng 

Đầu năm 1965, Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc, thể thao chuyển hướng bước vào thời kỳ mới với “chạy, nhảy, bơi, bắn, võ”. Phong trào được phát động trong toàn dân và được xem là một trong những tiêu chuẩn “Ba sẵn sàng” của phong trào Đoàn. Trong phong trào này, bơi vượt sông ra đời, giúp mọi người thử sức, góp phần “luyện vai trăm cân, rèn chân ngàn dặm”. Thời kỳ ấy, thể thao Hải Phòng cũng đóng góp cho phong trào với giải đấu mang tên "Bơi vượt sông truyền thống Bạch Đằng". Sau này, Tổng cục Thể dục thể thao (TDTT) lấy tên giải "Bơi vượt sông truyền thống Bạch Đằng" của Hải Phòng đặt cho giải vô địch bơi vượt sông quốc gia. 

Giải "Bơi vượt sông truyền thống Bạch Đằng" toàn quốc là giải đấu lớn của thể thao Việt Nam hằng năm. Mỗi tấm huy chương của giải hết sức danh giá. Trong lịch sự giải đấu, Hải Phòng cũng góp mặt nhiều vận động viên (VĐV) tên tuổi, giành huy chương vàng (HCV), như: Nguyễn Thị Thanh Xuân, Phạm Thị Hà… Kình ngư Nguyễn Thị Thanh Xuân nhiều năm đoạt HCV giải "Bơi vượt sông truyền thống Bạch Đằng toàn quốc". Tấm HCV của giải góp phần giúp Thanh Xuân nhiều năm là VĐV tiêu biểu toàn quốc, từng dự Olympic Moscow 1980. Sau này, bơi Hải Phòng có VĐV Phạm Thị Hà tiếp nối thành tích với 5 năm liên tiếp đoạt HCV và cũng là 1 trong 2 nữ VĐV đầu tiên dự SEA Games của bơi Việt Nam. 

Với thành phố Hải Phòng, giải "Bơi truyền thống Bạch Đằng Cúp Báo Hải Phòng" được tổ chức hằng năm, thu hút hàng trăm VĐV phong trào và chuyên nghiệp tham dự, nhưng giải đấu cũng tạm ngưng sau năm 2005 vì những khó khăn gặp phải trong khâu tổ chức trên sông. Hiện tại, trang lịch sử hào hùng của bơi đường dài nước nhà chỉ còn giải bơi truyền thống Bạch Đằng Cúp Báo Quảng Ninh.

Chuẩn bị từ bây giờ 

Ở sân chơi thể thao lớn, bơi đường dài trở thành nội dung thi đấu của Olympic và Asiad. Từ năm 2000, Olympic Sydney đưa 3 môn thể thao phối hợp Triathlon (chạy bộ, bơi, xe đạp) vào thi đấu chính thức, Triathlon cũng phát triển mạnh tại Việt Nam. Cùng với chạy dài, lượng người tập luyện bơi đường dài ngày một nhiều đòi hỏi phải khôi phục lại giải bơi đường dài quốc gia. 

Trưởng bộ môn bơi Trung tâm Huấn luyện và thi đấu TDTT Hải Phòng Phạm Ngọc Khánh cho biết: “Tổ chức giải bơi đường dài rất khó. Giải diễn ra trên sông nên cần rất nhiều lực lượng trên bến, dưới thuyền bảo vệ, ứng cứu. Vì lý do này mà giải ngừng tổ chức 10 năm qua. Chúng tôi liên tục đưa ra ý kiến trong những cuộc họp và hội nghị của Hiệp hội thể thao dưới nước (VASA) về việc khôi phục lại giải đấu này và năm nay thành công”. Vậy là sau mùa giải năm 2014 tại Huế, giải bơi đường dài quốc gia (trước đó mang tên "Bơi vượt sông truyền thống Bạch Đằng toàn quốc") có bề dày lịch sử hơn 40 năm, lần giải cuối còn phát lộ kình ngư Nguyễn Huy Hoàng, tưởng chừng không còn tồn tại, năm nay, Cục TDTT và VASA chính thức khôi phục giải bơi đường dài vô địch quốc gia. 

Giải bơi đường dài 2025 có 10 nội dung tranh tài cho hệ chuyên nghiệp và phong trào. Với hệ chuyên nghiệp, VĐV đua tranh nội dung xuất sắc nam, xuất sắc nữ (5 km) và nam trẻ, nữ trẻ (cự ly 4 km). Các nội dung còn lại dành cho hệ phong trào. Đáng chú ý, giải có nội dung bơi - đạp nhằm khuyến khích sự tham gia của người yêu thể thao nước nhà. Dự báo, ngày trở lại của giải sẽ hứa hẹn nhiều hấp dẫn. Với giải đấu này, bơi Hải Phòng sẽ tham dự đông đảo. HLV Phạm Ngọc Khánh cho biết: “Bơi ngoài sông khác nhiều so với bơi trong bể nên tại giải vô địch bơi đường dài mới khôi phục trở lại, bơi Hải Phòng chưa chuẩn bị lực lượng VĐV chuyên nghiệp tham dự nên cơ hội dành cho VĐV phong trào”. 

Hiện nay ở Hải Phòng, VĐV nghiệp dư bơi sông của môn thể thao hiện đại Triathlon khá đông. Họ tập luyện tăng cường thể lực và phục vụ cho môn Triathlon nên giải bơi đường dài quốc gia 2025 là cơ hội để họ thử sức. Sau nhiều năm mong đợi được thi đấu giải bơi đường dài, giờ đây các kình ngư Hải Phòng tha hồ bung sức, thỏa niềm ước mơ khi đến với giải toàn quốc. Tuy nhiên, việc đoạt thành tích cao không hề dễ dàng và phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Cựu VĐV 5 lần vô địch "Bơi vượt sông truyền thống Bạch Đằng quốc gia" Phạm Thị Hà chia sẻ kinh nghiệm: “Bơi đường dài (trước đây từ 7 đến 10 km) là môn thi đấu mạo hiểm nhưng cực kỳ thú vị. Để vượt lên, vươn tới huy chương, ngoài kỹ thuật bơi trườn giỏi thì VĐV phải biết tính toán, phóng tầm mắt trên sông, cảm nhận dòng chảy, tránh dòng nước quẩn và nếu vô tình vấp phải, phải biết cách tháo thân. Cuối cùng biết phân phối sức để thực hiện nước rút những mét cuối. Hy vọng, các kình ngư đất Cảng sẽ nắm bắt yếu tố này, áp dụng ngay trong luyện tập để thể hiện năng lực của mình tại sân chơi lớn”.