Nhân viên Trung tâm Y tế huyện Kiến Thụy khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi trên địa bàn. Ảnh: ĐÔNG HẢI

Mở rộng “lưới an sinh” 

Năm nay, bà Phạm Thị Hướng, ở phường Ngọc Xuyên (quận Đồ Sơn) ngoài 70 tuổi, tuổi cao sức yếu, không có việc làm, thu nhập hay lương hưu nên cuộc sống nhiều khó khăn. Sau khi biết thông tin từ 1-7- 2025, nhiều người cao tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí bà Hướng rất vui mừng, phấn khởi. Bà Hướng cho biết: Nhờ sự hỗ trợ của thành phố tôi đã được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí, nếu có thêm trợ cấp hưu trí xã hội giúp tôi có 1 khoản để trang trải cuộc sống, không tạo gánh nặng lên các con. Còn bà Phạm Thị Toại, ở xã Lưu Kiếm (huyện Thủy Nguyên) cũng vui mừng không kém bởi bà cũng thuộc diện được hưởng trợ cấp hưu trí theo Luật BHXH mới. Bà mong muốn, sau khi Luật BHXH có hiệu lực, chính sách nhanh chóng được triển khai để người cao tuổi, người nghèo có “điểm tựa” an sinh vững bền. 

Trưởng Phòng Truyền thông và phát triển đối tượng (BHXH Hải Phòng) Trần Minh Hưởng cho biết: Theo quy định của Luật BHXH năm 2024, những trường hợp được hưởng trợ cấp hưu trí từ 1-7-2025 gồm: người cao tuổi từ đủ 75 tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng; đối với người thuộc hộ nghèo, cận nghèo thì từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi. Chế độ trợ cấp hưu trí xã hội có đầy đủ 3 khoản là: trợ cấp hằng tháng, thẻ BHYT miễn phí và mai táng phí như chế độ hưu trí. Bản chất của trợ cấp hưu trí xã hội được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng, do ngân sách nhà nước bảo đảm. Song, chế độ mới có nhiều điểm ưu việt hơn, cụ thể: giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xuống 75 tuổi (hiện hành là 80 tuổi); mặt khác, hiện mức trợ cấp xã hội hằng tháng là 500.000 đồng/tháng nên khi áp dụng sang trợ cấp hưu trí xã hội thì mức thấp nhất cũng sẽ từ 500.000 đồng/tháng. Trường hợp người hưởng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội đồng thời thuộc trường hợp hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.

Xây dựng hệ thống BHXH đa tầng 

Hải Phòng là một trong những địa phương có tỷ lệ người cao tuổi khá lớn, năm 2019 tỷ lệ người cao tuổi chiếm 14,87% dân số toàn thành phố và năm 2023 tăng lên là 18,17%. Không những vậy, tuổi thọ trung bình của người dân thành phố ngày càng tăng năm 2019 là 74,7 tuổi, năm 2023 là 75 tuổi, cao hơn tuổi thọ trung bình của cả nước (cả nước là 74,5 tuổi năm 2023). Tốc độ già hóa dân số tăng nhanh, tạo áp lực lớn lên hệ thống y tế, an sinh xã hội. Vì vậy, chính sách về trợ cấp hưu trí xã hội là giải pháp căn cơ, bền vững chăm lo cuộc sống của người cao tuổi. Đồng thời, từng bước hoàn thành mục tiêu Nghị quyết số 28- NQ/TW đặt ra, đến năm 2030 có khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội. 

Bên cạnh nguồn lực của nhà nước, Hải Phòng cũng là một trong những địa phương đi đầu trong bảo đảm an sinh xã hội đối với người cao tuổi. Cụ thể, từ 1-8-2024, Nghị quyết số 05 của HĐND thành phố về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 11/2022 quy định chính sách hỗ trợ đóng BHYT cho các nhóm đối tượng xã hội trên địa bàn thành phố Hải Phòng chính thức được triển khai. Theo đó, toàn thành phố có khoảng 110.000 người cao tuổi từ đủ 60 đến 79 tuổi không có lương hưu, không có trợ cấp xã hội hằng tháng đang thường trú trên địa bàn thành phố được cấp thẻ BHYT miễn phí với kinh phí hằng năm khoảng 130 tỷ đồng. Cùng với đó, theo Nghị quyết số 04 của HĐND thành phố, người cao tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo (từ đủ 60 đến 80 tuổi) có hoàn cảnh khó khăn, già yếu, ốm đau thường xuyên chưa đủ điều kiện hưởng chính sách bảo trợ, không có lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp xã hội hằng tháng được hỗ trợ 1 triệu đồng/người/tháng cùng nhiều chính sách hỗ trợ khác về BHXH tự nguyện, trợ cấp thường xuyên… 

Theo Phó giám đốc BHXH Hải Phòng Mạc Thanh Giang, các chính sách hỗ trợ của trung ương và thành phố giúp hệ thống an sinh ngày càng được “gia cố”, là “đòn bẩy” giúp các ngành, các địa phương mở rộng tỷ lệ bao phủ, hoàn thành chỉ tiêu phát triển BHYT, hướng tới BHYT toàn dân. Thời gian tới, BHXH Hải Phòng tăng cường, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về điểm mới của Luật BHXH năm 2024, nhất là về chế độ trợ cấp hưu trí xã hội cũng như các chính sách hỗ trợ của thành phố đối với người cao tuổi. Đồng thời, thường xuyên rà soát, cập nhật, thống kê trường hợp đủ điều kiện hưởng ưu đãi của thành phố để triển khai kịp thời, không để “sót, lọt” người thụ hưởng; bảo đảm kịp thời, giải quyết đầy đủ quyền lợi, chế độ của người hưởng về BHXH, BHYT.