Ứng dụng công nghệ, đổi mới phương pháp dạy và học
(HPĐT)- Năm học 2024-2025 đánh dấu năm thứ 5 chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 được triển khai vào các cấp học. Việc tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, kết hợp với đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá đang góp phần đào tạo ra thế hệ học sinh năng động, tự tin, am hiểu công nghệ...
Đột phá trong giảng dạy
Hiện, trong các giờ lên lớp hay giao bài tập về nhà, học sinh đều ứng dụng và sử dụng thành thạo các thiết bị công nghệ, phần mềm. Khi giao bài tập về nhà, cô giáo Bùi Kim Anh, dạy môn Địa lý, Trường THCS Đà Nẵng (quận Ngô Quyền), thường giao làm slide thuyết trình, giúp học sinh rèn kỹ năng tìm kiếm thông tin và trình bày sáng tạo. Em Vũ Ngọc Anh Thư, học sinh lớp 7C1, cùng các bạn đã phối hợp làm việc trực tuyến trên Canva để hoàn thành bài thuyết trình về kinh tế Hàn Quốc với hình ảnh và âm thanh minh họa sinh động.
Với học sinh Trường THPT Lương Thế Vinh, ứng dụng trí tuệ thông minh (AI) trong học tập trở thành một phần hoạt động của các em từ nhiều năm qua. Giờ đây, ứng dụng AI, chat GPT để làm các sản phẩm học tập (bài thuyết trình, video, vẽ tranh, sáng tác bài hát liên quan đến nội dung bài học, vẽ sơ đồ tư duy tổng kết bài học) không còn làm khó Hoàng Trung Hiếu, lớp 11B5 và các bạn trong lớp. Hiếu là một trong những học sinh ứng dụng rất tốt công nghệ thông tin và AI, luôn trợ giảng cho các thầy cô khi chuyển giao công nghệ số cho các bạn ở trường. Trong hoạt động trải nghiệm STEM với chủ đề “Chào mừng Ngày Giải phóng Miền Nam – Thống nhất đất nước 30-4”, học sinh nhà trường thiết kế poster chủ đề “Ngày Giải phóng miền Nam” bằng phần mềm Canva. Tại phần thi lắp ráp xe tăng, xe chở vũ khí, xe thiết giáp chuẩn bị cho chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, các em thiết kế, lập trình những chiếc xe tăng, xe chở vũ khí để chuẩn bị cho phần thi trải nghiệm Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử... Hiếu cho biết, em đam mê công nghệ từ bé, niềm đam mê ấy được các thầy cô giáo Trường THPT Lương Thế Vinh thổi bùng khi em được giới thiệu các phần mềm về AI, các trang web về công nghệ hữu ích. Hiện em có thể ứng dụng AI hỗ trợ học tập cho bản thân và các bạn ở trường. Em còn biết chỉnh âm thanh, thiết kế banner, làm video, video editor (chỉnh sửa video)... Theo cô Hồ Thị Dinh, Hiệu trưởng nhà trường, công nghệ thông tin không chỉ là công cụ hỗ trợ đắc lực mà còn là nhân tố thúc đẩy đổi mới và nâng cao chất lượng dạy và học. Hiện nhà trường đang đẩy mạnh xây dựng trường học số để học sinh được tiếp cận chương trình giáo dục tiên tiến hiện đại như nhiều nước phát triển trên thế giới. Để khuyến khích học sinh tích cực ứng dụng công nghệ trong học tập, nhà trường đưa số lượt truy cập vào thư viện điện tử là một tiêu chí thi đua để các em khai thác hiệu quả thư viện điện tử và các thiết bị dạy học số vào học tập...
Không chỉ cấp phổ thông, ngay tại cấp mầm non, trẻ cũng dần được làm quen và sử dụng công nghệ. Tại Trường mầm non Sao Mai (huyện Thủy Nguyên), bé Nguyễn Gia Hân, lớp Tiên Tiến 5A1 và các bạn được cô giáo hướng dẫn sử dụng phần mềm Copilot. Với máy tính bảng trên tay, các bé nhập lệnh bằng giọng nói “Hãy vẽ cho tôi một bức tranh về con thỏ đang ăn cỏ trên cánh đồng xanh, có hoa xinh, nắng vàng lung linh”. Sự xuất hiện bức tranh sinh động, đúng ý tưởng khiến các bé vô cùng hào hứng, phấn khích và mong chờ tiết học hằng ngày.
Hướng tới học sinh phát triển toàn diện
Sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng CNTT tại các trường học, từ bảng thông minh, máy chiếu, đến đường truyền internet tốc độ cao, tạo điều kiện để giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy, học sinh tự tin ứng dụng công nghệ vào học tập. Cô Vũ Thị Diệu Linh, giáo viên Trường Tiểu học Vĩnh Long - Thắng Thủy (huyện Vĩnh Bảo), chia sẻ rằng việc làm quen với công nghệ từ sớm giúp học sinh rèn luyện tư duy sáng tạo, kỹ năng tìm kiếm thông tin và thích ứng với sự thay đổi. Từ đó, hình thành nên một thế hệ học sinh năng động, am hiểu, tiếp thu và sử dụng thành thạo công nghệ... Khẳng định trang bị kỹ năng công nghệ thông tin cho học sinh không chỉ là một xu hướng mà còn là một yếu tố cần thiết các nhà trường phải triển khai để giúp học sinh thành công trong môi trường học tập và nghề nghiệp tương lai, TS Đinh Hồng Tiệp, Hiệu trưởng Trường THPT Lê Hồng Phong cho rằng: Trong thời đại 4.0 hiện nay, sử dụng thành thạo công nghệ thông tin không chỉ mở ra cánh cửa đến với những cơ hội mới mà còn giúp học sinh phát triển kỹ năng tư duy logic, tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề, khả năng làm việc độc lập..., những yếu tố quyết định thành công.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc trang bị kỹ năng công nghệ thông tin cho học sinh trong xu hướng giáo dục hiện nay, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Phạm Quốc Hiệu cho rằng, đây là điều hoàn toàn phù hợp với mục tiêu Chương trình GDPT 2018 đề ra. Đó là phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. Để phát triển toàn diện năng lực của học trò, thầy cô cần đổi mới các hình thức tổ chức dạy học, trong đó ứng dụng chuyển đổi số, sử dụng các thiết bị thông minh, trí tuệ nhân tạo trong quản lý, giảng dạy.Thông qua tiếp xúc, làm quen, thực hành hằng ngày sẽ hình thành trong các em năng lực sử dụng công nghệ. Qua đó góp phần đào tạo nên các thế hệ học sinh tự tin, năng động, biết cách khai thác tối đa tiến bộ công nghệ trong học tập, nghiên cứu, từ đó giúp thầy dạy tốt hơn, trò học dễ hơn, nhà trường quản lý nhẹ nhàng hơn...