Do ngân sách hạn hẹp, giải vô địch bóng đá quốc gia ( V. L e a g u e ) chưa thực hiện lấy mẫu kiểm tra doping.

Trong ảnh: Trận đấu giữa CLB bóng đá Hải Phòng và CLB Công an Hà Nội tại V. League 2024 - 2025 trên sân vận động Lạch Tray. Ảnh: PHAN TUẤN

V. League chưa thực hiện

Cục Thể dục thể thao (TDTT) thông tin, đại diện Tổ chức phòng, chống doping quốc tế (WADA) đề nghị TTVN tăng số lượng lấy mẫu thử doping hằng năm đối với các VĐV tại các giải trong nước cũng như khi luyện tập. Theo đó, Giám đốc Văn phòng WADA đánh giá cao Việt Nam trong công tác phòng, chống doping, nhưng cũng yêu cầu, bên cạnh truyền thông thật tốt về phòng, chống doping tới huấn luyện viên, VĐV, TTVN cần tăng số lượng mẫu kiểm tra doping định kỳ.

Thực hiện yêu cầu từ WADA, tại các giải vô địch của năm 2024 này, Trung tâm doping và Y học TTVN sẽ lấy 90 mẫu thử, trong đó, khoảng 75 mẫu thử bằng nước tiểu. Sau lấy mẫu, Trung tâm sẽ gửi các mẫu tới các phòng xét nghiệm gần nhất được WADA công nhận. Với các giải vô địch quốc gia năm 2024, bên cạnh lấy mẫu thử, Trung tâm doping và Y học TTVN sẽ truyền thông về phòng, chống doping ở 15 môn. Tuy nhiên, do ngân sách hạn hẹp, giải vô địch bóng đá quốc gia (V. League) chưa thực hiện lẫy mẫu kiểm tra doping, trong khi các môn thể thao trọng điểm khác bắt buộc tiến hành. Với giải đấu lớn có hàng trăm VĐV như điền kinh, việc lấy mẫu thử cũng mang tính đại diện, với số lượng vừa đủ. Được biết, TTVN sẽ xử lý hết số kinh phí cấp trong lấy mẫu thử.

Tăng cường lấy mẫu thử

Tại cuộc hội thảo khoa học của Cục TDTT tổ chức đầu năm 2024, một báo cáo đưa ra có tới 48 trường hợp VĐV Việt Nam "dính" doping trong quá trình thi đấu quốc tế, chỉ một số rất ít bị phát hiện trong quá trình tập luyện. Mới đây nhất đây là trường hợp nữ VĐV Sport Aerobic người Hà Nội dương tính với chất cấm tại giải vô địch Aerobic châu Á 2023. Cũng năm 2023, sự kiện khiến dư luận ồn ào là công bố 5 tuyển thủ đội tuyển điền kinh Việt Nam ở SEA Games 31 năm 2022 "dính" doping. Các VĐV điền kinh nhận án nhẹ, bị cấm thi đấu hơn 1 năm do dùng thực phẩm chức năng mà không biết có chất cấm. Bao giờ cũng vậy, trước khi ra án phạt, cơ quan phòng, chống doping đều có cuộc đối chất, giải trình của VĐV dính doping cùng những người có trách nhiệm liên quan. Qua các giải trình, lý do dính doping của VĐV Việt Nam đều đến từ sự chủ quan, trong đó có thiếu hiểu biết khi dùng thuốc chữa bệnh hay thực phẩm chức năng… Tuy nhiên, với bất kể lý do nào, con đường sự nghiệp của VĐV cũng bị ảnh hưởng. Khi hết hạn cấm, được thi đấu trở lại VĐV rất khó tìm được phong độ cao. VĐV bị doping, ngành thể thao cũng bị ảnh hưởng, thậm chí có thể bị cấm có thời hạn của môn thể thao ấy trong dự giải quốc tế.

Con số 48 ca dính doping của TTVN phần lớn bị phát hiện khi thi đấu quốc tế. Việc lấy mẫu thử do các tổ chức doping quốc tế lo. Ngược lại, số VĐV Việt Nam bị dính doping ở trong nước rất ít, phần nhỏ ấy được phát hiện ở Đại hội Thể thao toàn quốc 2022. Đây là vấn đề đáng lưu tâm để phần nào lý giải những thắc mắc rằng VĐV thi đấu trong nước lại ít doping so với thi đấu quốc tế. Do kinh phí eo hẹp, Trung tâm doping và y học TTVN chỉ đủ để lấy khoảng 90 mẫu cho các VĐV. Một mẫu thử doping hiện nay là 200 USD, trong khi Việt Nam không có phòng xét nghiệm đạt chuẩn của WADA nên phải gửi sang Thái Lan, Trung Quốc… Thế nên, việc lấy mẫu doping các giải đấu trong nước ít nên mới cho ra số lượng VĐV dính doping ít là như vậy, thực tế có thể còn cao hơn.

So với thế giới, TTVN ít VĐV mắc doping hơn, một phần nhờ làm tốt khâu tuyên truyền phòng, chống. Việc này được WADA đánh giá cao, nhưng tổ chức này cũng khuyến cáo Việt Nam cần tăng cường lấy mẫu thử ngay trong thi đấu cũng như tập luyện của VĐV ở trong nước, qua đó, giúp VĐV không dễ dãi trong dùng thuốc chữa bệnh, sử dụng thực phẩm chức năng, thậm chí chủ động sử dụng doping. Để tăng mẫu thử ở các giải vô địch quốc gia và làm quyết liệt hơn, ngành Thể thao nên chủ động phối hợp các Liên đoàn hiệp hội để có thêm kinh phí xét nghiệm. Làm tốt việc này tạo cho TTVN hình ảnh đẹp. Hãy lấy Olympic Paris 2024 với TTVN để làm gương. Khi đó, 16 VĐV Việt Nam đều có chứng chỉ ADE khi hoàn thành bài kiểm tra kiến thức về phòng, chống doping cùng kết quả mẫu thử mới được dự Paris 2024.