Sống dậy văn hóa truyền thống
(HPĐT)- Trong hành trình xây dựng và phát triển nền văn hóa thành phố, các giá trị văn hóa truyền thống luôn được các cấp, ngành và các tầng lớp nhân dân gìn giữ, phát huy bằng nhiều cách làm cụ thể và hiệu quả cao. Qua đó, các giá trị văn hóa truyền thống được gìn giữ và phát huy, tạo sự gắn kết trong cộng đồng.
Thực hành, biểu diễn và trải nghiệm
Với nhiều người dân Hải Phòng, các chương trình nghệ thuật đường phố trở thành bữa tiệc tinh thần quen thuộc vào dịp cuối tuần hay lễ, Tết. Trong đó, các chương trình biểu diễn các loại hình nghệ thuật truyền thống, như hát văn, hát ca trù, hát chèo, hát xẩm… mang tới những cảm xúc, trải nghiệm thú vị. Bà Vũ Thị Hồng, ở tổ dân phố Cam Lộ, phường Hùng Vương (quận Hồng Bàng) bày tỏ: Mỗi khi có chương trình biểu diễn nghệ thuật tại bờ hồ Tam Bạc, bà đều đến xem và cảm thấy thích thú, hào hứng, nhất là các tiết mục biểu diễn nghệ thuật truyền thống như hát chèo, biểu diễn múa rối, hát xẩm…
Còn chị Ngô Thị Mai Dung, ở ngõ 55 phố Đằng Hải, phường Đằng Hải (quận Hải An) hào hứng cho biết, vào cuối tuần hoặc dịp lễ, Tết, vợ chồng chị hay đưa con tới thưởng thức các chương trình nghệ thuật đường phố tại khu cột cờ Nhà hát thành phố hoặc khu vực bờ hồ Tam Bạc như hát ca trù, chầu văn, hát xẩm, các trò chơi dân gian truyền thống như nặn tò he, chơi ô ăn quan hay có cả khu viết, tặng chữ thư pháp miễn phí. Con gái chị rất thích thú với những trò chơi dân gian truyền thống này.
Cùng với tập trung tổ chức các chương trình biểu diễn nghệ thuật đường phố tại khu vực trung tâm, Trung tâm Văn hóa thành phố cũng phối hợp UBND các quận, huyện chỉ đạo Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao các quận, huyện tổ chức nhiều hoạt động biểu diễn văn hóa nghệ thuật truyền thống. Mới đây nhất là chương trình hát dân ca quan họ trên sông Đa Độ tại huyện Kiến Thụy vào ngày 8-2, chương trình giao lưu cờ tướng, thi viết thư pháp tại quận Ngô Quyền… Theo Giám đốc Trung tâm Văn hóa thành phố Đỗ Thị Khánh Hương, các tiết mục nghệ thuật truyền thống không chỉ góp phần làm đa dạng, phong phú hơn các chương trình văn hóa, văn nghệ, mà còn góp phần giới thiệu, lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống tới giới trẻ. Đó cũng là cách gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống một cách hiệu quả nhất trong cộng đồng.
Nỗ lực truyền dạy tới thế hệ trẻ
Cùng với hoạt động thực hành, biểu diễn để lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống trong cộng đồng, công tác truyền dạy các bộ môn nghệ thuật truyền thống tới thế hệ trẻ cũng được triển khai mạnh mẽ. Một ví dụ dễ thấy nhất, chính là hoạt động bảo tồn, truyền dạy bộ môn ca trù của Giáo phường ca trù Hải Phòng do NSƯT Đỗ Quyên làm chủ nhiệm. Từ hoạt động của giáo phường, ca trù được đưa vào trường học thông qua những khóa học dành cho học sinh Trường tiểu học Nguyễn Công Trứ (quận Lê Chân). Qua 10 năm (2015 - 2025), giáo phường thực hiện được 6 khóa đào tạo với sự tham gia của 100 học sinh. Giáo phường cũng xây dựng 3 câu lạc bộ để tạo không gian sinh hoạt, thực hành nghệ thuật ca trù cho các ca nương trẻ, gồm Câu lạc bộ ca trù nhí Trường tiểu học Nguyễn Công Trứ, Câu lạc bộ ca trù quận Ngô Quyền và Câu lạc bộ ca trù Vương triều Mạc (huyện Kiến Thụy). Không dừng ở đó, năm 2024, giáo phường cùng người dân thôn Cung Chúc, xã Trung Lập (huyện Vĩnh Bảo) thực hiện phục dựng lại đền Ca Công thờ tổ nghề ca trù cũng như nghệ thuật hát ca trù tại đây.
Chi hội trưởng Chi hội Văn hóa dân gian (Hội Văn nghệ dân gian Hải Phòng) Phạm Văn Thi cho biết: Hải Phòng là vùng đất có bề dày truyền thống văn hóa với nhiều giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc; đó cũng chính là cội nguồn sức mạnh. Khi chúng ta biết cách phát huy những giá trị từ cội nguồn sức mạnh sẽ góp phần xây dựng, bồi đắp các thế hệ người dân thành phố thấm nhuần cội nguồn văn hóa dân tộc, có tâm hồn phong phú, biết yêu quý, gìn giữ, nâng niu và xây dựng các giá trị tốt đẹp trong cuộc sống, phục vụ quá trình xây dựng và phát triển thành phố.