(HPĐT)- Trung tâm Báo chí và truyền thông thành phố Hải Phòng nhận được đơn của chị Đặng Thị Nga, trú tại phường Hải Sơn (quận Đồ Sơn) về việc các cấp tòa án xác định sai nguồn gốc đất khi giải quyết tranh chấp thửa đất của gia đình chị ở số 129 Suối Rồng, phường Ngọc Xuyên (quận Đồ Sơn).

Chị Đặng Thị Nga và họ hàng, người thân trao đổi nội dung vụ việc với phóng viên tại nhà số 129 Suối Rồng, phường Ngọc Xuyên. Ảnh: NHƯ VÂN

Trong đơn, chị Nga trình bày: Bà nội của chị là cụ Phạm Thị Đoan có 5 người con, trong đó có hai liệt sĩ là Phạm Văn Tích và Phạm Văn Tuấn, cùng hy sinh năm 1954. 3 người còn lại là các bà Phạm Thị Tỉnh (mất năm 1997), Phạm Thị Mịch (tức Nguyễn Thị Việt) và ông Phạm Văn Mạc (mất năm 2005). Chị Nga là con dâu của liệt sĩ Tích; anh Phạm Văn Thái là con trai của ông Mạc (em trai liệt sĩ Tích) với bà Hoàng Thị Kiên. Thời kỳ chiến tranh, cụ Đoan nuôi giấu cán bộ bị thực dân Pháp phát hiện, đốt nhà nên gia đình phải đi ở nhờ. Năm 1970, cụ Đoan được thị xã Đồ Sơn cấp 1 sào đất ở số 129 Suối Rồng, phường Ngọc Xuyên (quận Đồ Sơn ngày nay) và hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa. Cụ Đoan cùng con cháu, trong đó có chị Phạm Thị Tuyết (chị chồng của chị Nga) và bà Kiên sống trong căn nhà nói trên. Năm 1976, cụ Đoan mất, không để lại di chúc. Tại căn nhà của cụ Đoan chỉ còn bà Kiên sống cùng chị Tuyết không lập gia đình đi làm ăn xa, chỉ ở nhà vào cuối tuần. Năm 1980, địa phương thực hiện kê khai đất đai lập sổ mục kê để quản lý. Vì chỉ có bà Kiên thường xuyên sống tại khu đất của cụ Đoan nên sổ mục ghi tên bà Kiên là người sử dụng. Đến năm 2006, do anh Thái chuẩn bị lập gia đình, chị Tuyết xây một căn nhà khoảng 40 m2 cạnh nhà của cụ Đoan để ở và thờ cúng liệt sĩ Tích. Năm 2010, chị Tuyết chết không để lại di chúc. Chị Nga trông nom căn nhà 40 m2 nói trên. Tuy nhiên, đến tháng 10-2023, anh Thái cho rằng chị Nga chiếm nhà và gửi đơn tới TAND quận Đồ Sơn yêu cầu chị Nga phải trả nhà. Qua hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm, hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là chưa xem xét toàn diện các chứng cứ, ảnh hưởng quyền lợi của gia đình. 

Chiều 17-3, cụ Nguyễn Khắc Mỹ, 86 tuổi, nguyên kế toán trưởng của Hợp tác xã Nông nghiệp Thống Nhất của thị xã Đồ Sơn giai đoạn năm 1970 cho biết, cụ là người đi đo đất Hợp tác xã chia cho gia đình cụ Đoan. Còn theo cụ Vũ Thị Liên, 82 tuổi, cháu dâu của cụ Đoan, giai đoạn năm 1970, là đảng viên của chi bộ làng Ngọc Xuyên (cũ): Khi đó, xét hoàn cảnh, chi bộ đề nghị chính quyền thị xã Đồ Sơn và trực tiếp là Hợp tác xã nông nghiệp Thống Nhất chia đất cho gia đình cụ. Việc giao đất tiến hành trên thực địa chứ không lập thành văn bản. Còn theo chị Nga, gia đình chị hiện ở phường Hải Sơn, không sinh sống tại nhà, đất đang tranh chấp thuộc phường Ngọc Xuyên. Thời điểm có mặt tại căn nhà, phóng viên ghi nhận chỉ có bàn thờ gia tiên, các liệt sĩ, bàn và một vài ghế nhựa, không có đồ đạc phục vụ gia đình ăn ở, sinh hoạt hằng ngày. 

Theo Chủ tịch UBND phường Ngọc Xuyên Đỗ Xuân Hùng, khi xảy ra tranh chấp liên quan tới thửa đất số 129 Suối Rồng, địa phương tiến hành hòa giải nhưng không thành nên hướng dẫn gia đình gửi đơn tới Tòa án để giải quyết theo quy định. 

Tại bản án sơ thẩm số 30/2024/DS-ST ngày 23-9- 2024 TAND quận Đồ Sơn và bản án phúc thẩm số 13/2025/DS-PT ngày 18-2- 2025 của TAND thành phố Hải Phòng chung nhận định: Theo các giấy tờ quản lý đất đai của chính quyền địa phương gồm sổ mục kê năm 1991 và bản đồ hiện trạng sử dụng đất đo vẽ năm 2013, thửa đất ở số 129 Suối Rồng ghi tên chủ sử dụng là “Kiên” và “Hoàng Thị Kiên” có nguồn gốc là đất ở cũ của bà Hoàng Thị Kiên, sử dụng ổn định không có tranh chấp từ năm 1980. Ngày 20-7-2009, UBND quận Đồ Sơn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng thửa đất nói trên cho bà Hoàng Thị Kiên, số thửa 431, tờ bản đồ 31- NX với diện tích 353,8 m2, tại số 129 Suối Rồng, phường Ngọc Xuyên (quận Đồ Sơn). Chị Nga cho rằng thửa đất nói trên được chính quyền giao cho cụ Đoan nhưng chỉ có lời khai của một số nhân chứng, không có tài liệu chứng minh. TAND quận Đồ Sơn xác minh UBND phường Ngọc Xuyên và UBND phường Hải Sơn không cấp đất, không hỗ trợ tiền xây dựng nơi thờ cúng hai liệt sĩ Phạm Văn Tích và Phạm Văn Tuấn. Do đó, hai cấp xét xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của anh Thái. 

Được biết, UBND phường Ngọc Xuyên được thành lập theo Quyết định số 100-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng ngày 6-6-1988 và UBND phường Hải Sơn thành lập năm 2020 trên cơ sở sáp nhập phường Vạn Sơn và phường Ngọc Hải của quận Đồ Sơn theo Nghị quyết số 872/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong khi đó, việc cấp đất cho cụ Đoan được thị xã Đồ Sơn (nay là quận Đồ Sơn) và Hợp tác xã Nông nghiệp Thống Nhất thực hiện từ năm 1970. Cụ Đoan mất năm 1976, trong khi việc kê khai lập sổ mục kê thực hiện năm 1980 và bản đồ giải thửa vẽ năm 2013, nhưng Tòa án lấy xác nhận của UBND phường Ngọc Xuyên và Hải Sơn để chứng minh thửa đất không cấp cho cụ Đoan và căn cứ tên bà Kiên trên sổ mục kê và bản đồ giải thửa để khẳng định thửa đất đó cấp cho bà Kiên. Hiện, vụ việc được Tòa án cấp phúc thẩm xét xử nên gia đình chị Nga cần gửi đơn đề nghị tới TAND cấp cao tại Hà Nội, Viện KSND cấp cao tại Hà Nội xem xét, giải quyết vụ việc theo thủ tục giám đốc thẩm.