Tháng 12-1944, lãnh tụ Hồ Chí Minh chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân. Trong chỉ thị, Người chỉ rõ: “Tên Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân nghĩa là chính trị trọng hơn quân sự... Vì cuộc kháng chiến của ta là cuộc kháng chiến của toàn dân, cần phải động viên toàn dân, vũ trang toàn dân”. Ngày 22-12-1944, tại châu Nguyên Bình (tỉnh Cao Bằng), Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập do đồng chí Võ Nguyên Giáp phụ trách.

Trải qua 80 năm thành lập, chiến đấu, chiến thắng và phát triển, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã xây đắp nên truyền thống vẻ vang: “Trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì Chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.

Truyền thống vẻ vang của Quân đội Nhân dân Việt Nam được thể hiện ở những nội dung chính: Quân đội Nhân dân Việt Nam luôn trung thành vô hạn với mục tiêu, lý tưởng của Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân.

Quân đội Nhân dân Việt Nam vượt mọi gian khổ hy sinh, “nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Sau 2 ngày thành lập, Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân đã đánh thắng hai trận Phay Khắt và Nà Ngần, mở đầu truyền thống “quyết chiến, quyết thắng”. Lớp lớp thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam vượt qua nhiều gian khổ hy sinh, chiến đấu và giành nhiều chiến công vang dội trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, bảo vệ biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc, làm nhiệm vụ quốc tế; ngày nay bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, vùng trời, biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ nhân dân.

Cán bộ, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối của Đảng, Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước. Trong suốt 80 năm qua, cán bộ, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam thường xuyên ra sức học tập nâng cao trình đội chính trị, quân sự, văn hóa, khoa học kỹ thuật, nghiệp vụ, triệt để chấp hành chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, điều lệnh, điều lệ Quân đội, rèn luyện tính tổ chức, tính kỷ luật “tự giác và nghiêm minh”, tác phong chính quy, thực hiện “Kỷ luật là sức mạnh của Quân đội”, “Toàn quân một ý chí”.

Quân đội Nhân dân Việt Nam từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, luôn gắn bó máu thịt với nhân dân. Trong suốt 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, phát huy bản chất giai cấp công nhân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, cấp ủy, chỉ huy các cấp, cán bộ, chiến sĩ trong quân đội đã thường xuyên quan hệ máu thịt với nhân dân, gắn bó với nhân dân: “Quân với dân như cá với nước”, “Đi dân nhớ, ở dân thương” coi đây là mạch sống, nguồn sức mạnh to lớn để quân đội ta giành chiến thắng.

Quân đội Nhân dân Việt Nam luôn có tình “yêu thương đồng chí đồng đội”. Lời thề thứ 7 trong 10 Lời thề danh dự của Quân đội Nhân dân Việt Nam ghi rõ: “Đoàn kết chặt chẽ với nhau như ruột thịt trên tình thương yêu giai cấp, hết lòng giúp đỡ lẫn nhau lúc thường cũng như lúc ra trận, thực hiện toàn quân một ý chí”. Truyền thống này phản ánh bản chất của một quân đội cách mạng, mang bản chất giai cấp công nhân. Lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong quân đội hết lòng yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau chia ngọt sẻ bùi, cùng nhau vượt qua những khó khăn thử thách để giành chiến thắng.

Quân đội Nhân dân Việt Nam có tinh thần quốc tế cao cả trong sáng, thủy chung. Phát huy bản chất của quân đội cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh, cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam đã làm tròn nhiệm vụ quốc tế cao cả, trong sáng, thủy chung, giúp nhân dân các bộ tộc Lào giành thắng lợi, giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi ách diệt chủng tàn ác Polpot Iengsary, đưa đất nước Chùa Tháp hồi sinh, chính nhân dân Campuchia đã gọi cán bộ, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam là “Đội quân nhà Phật”. Ngày nay, cán bộ, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam đã và đang là lượng gìn giữ hòa bình tin cậy của Liên hiệp quốc.

Những chiến công chói lọi của Quân đội Nhân dân Việt Nam anh hùng mãi mãi ghi vào lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta ở thế kỷ thứ 20. Những bản chất, truyền thống tốt đẹp của Quân đội Nhân dân Việt Nam anh hùng mãi mãi là cội nguồn sức mạnh để quân đội ta - quân đội từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu tiếp tục giành những thắng lợi to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.