Can thiệp sớm trẻ rối loạn phát triển
Một buổi chiều đầu tháng 3, tại Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Hải Phòng, 21 phố Lương Khánh Thiện (quận Ngô Quyền), các cô giáo ân cần, kiên nhẫn dạy trẻ rối loạn phát triển tập nói, tập vận động, tập đàn… trong các phòng học chuyên biệt. Trẻ học tại trung tâm này đều bị rối loạn phát triển ở các biểu hiện khác nhau: tự kỷ, chậm phát triển ngôn ngữ và vận động, tăng động…
Chị N.T.M, ở phố Lê Lai (quận Ngô Quyền) chia sẻ: con chị lên 3 tuổi nhưng chưa biết nói, ít vận động. Các bác sĩ kết luận con chị bị tự kỷ. Chị cho con đến tung tâm học được ba tháng nay với ba buổi/tuần. Chị luôn theo dõi sự tiến triển của con từng ngày và rất vui khi con biết vận động nhiều hơn, chịu chơi trò chơi xếp hình với mẹ, nói được một số câu đơn giản.
![]() |
Nhóm trẻ rối loạn phát triển được học hòa nhập. |
Chị N.T.H ở phố Tôn Đức Thắng (quận Lê Chân) cho biết, con chị học ở trung tâm này được gần một năm nay. Tình trạng tăng động của cháu giảm rõ rệt. Trước khi được can thiệp, hỗ trợ hòa nhập, lúc nào cháu cũng nghịch phá đồ đạc trong nhà, không nghe lời bố mẹ. Sau gần một năm học, cháu về nhà biết nghe lời mẹ, biết cất đồ chơi và hạn chế nghịch phá. Song hành với học tập chuyên biệt tại trung tâm, cháu học lớp 4 tuổi tại trường mầm non Thực Nghiệm cũng của trung tâm. Cháu đang dần hòa nhập với các bạn bình thường khác.
Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Hải Phòng thành lập từ năm 2015, phối hợp với các chuyên gia Trường Đại học sư phạm Hà Nội, Viện nghiên cứu giáo dục sớm Việt Nam. Trung tâm là cơ quan tham mưu của Sở Giáo dục - Đào tạo về công tác giáo dục hòa nhập. Hiện, trung tâm can thiệp và hỗ trợ hòa nhập cho 50 cháu nhỏ bị rối loạn phát triển. Trung tâm bố trí các phòng học riêng biệt và hòa nhập như: phòng tư vấn giáo dục, y tế và đánh giá tâm lí, tiền học đường, khu vực hoạt động tâm vận động, can thiệp cá nhân, dạy học-giáo dục, hệ thống hỗ trợ giáo dục hòa nhập, kỹ năng sinh hoạt. Đối với trẻ không học bán trú được giáo viên hướng dẫn tập luyện mỗi tuần 3 buổi, mỗi buổi một giờ, rồi trở về hòa nhập tại các trường mầm non cháu đang theo học. Số cháu học bán trú tại trường sau khi học hòa nhập theo nhóm, được tham gia các hoạt động ở trường mầm non Thực Nghiệm với các trẻ bình thường.
Chị Bùi Thị Thu Anh-Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Hải Phòng được đào tạo chuyên ngành Giáo dục đặc biệt (Đại học Sư phạm Hà Nội) và có 10 năm kinh nghiệm trong nghề cho biết, trẻ rối loạn phát triển, phổ biến là rối loạn phổ tự kỷ thường khởi phát trong giai đoạn 2-3 tuổi. Phát hiện và can thiệp sớm với trẻ rối loạn phát triển rất quan trọng. Hiệu quả của việc trị liệu và can thiệp cho trẻ trước 6 tuổi có sự khác biệt rất lớn so với trẻ trị liệu sau tuổi đó. Trẻ càng được quan tâm giáo dục sớm, đúng lúc và hợp lý càng đẩy nhanh quá trình phát triển thể chất và tinh thần tạo ra những tiền đề thuận lợi cho các giai đoạn kế tiếp. Thực tế sau hơn một năm trung tâm hoạt động, nhiều trẻ được can thiệp sớm có khả năng hòa nhập tốt hơn. Song, hiện nay, có nhiều cha mẹ đưa con đi can thiệp khá muộn nên các cháu tiến bộ còn chậm.
Theo Phó giám đốc Sở Giáo dục-Đào tạo Vũ Thị Phương Vinh, tỷ lệ trẻ rối loạn phát triển ngày càng gia tăng. Việc xây dựng một hệ thống phát hiện, can thiệp sớm và hỗ trợ giáo dục hòa nhập trẻ rối loạn phát triển rất cần thiết. Hiện nay, Hải Phòng là một trong số ít các tỉnh, thành phố có Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập. Các cha mẹ cần trang bị kiến thức về những bước phát triển của trẻ để sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường, kịp thời đưa trẻ đi can thiệp, hỗ trợ hòa nhập xã hội.
Bùi Hương