Tàu Outrivaling 3 bị trôi và mắc kẹt gần vị trí trụ T23P của cầu Hoàng Văn Thụ. 

(HPĐT)- Sau hơn 7 giờ bị mắc kẹt tại lan can bờ kè tại cầu Hoàng Văn Thụ do va chạm, tàu Outrivaling 3 được các lực lượng cứu hộ di dời thành công, song sự cố va chạm ảnh hưởng đến khu vực bờ kè, làm vỡ và hư hỏng một đoạn lan can và cột điện chiếu sáng, không ảnh hưởng đến công trình cầu Hoàng Văn Thụ. Có thể nói, đây là sự cố hy hữu khi tàu hàng hải trên luồng sông Cấm, nhưng sẽ chưa phải là sự cố cuối cùng, nếu những bất cập về luồng tàu vào cảng biển Hải Phòng chưa được tháo gỡ.

Sự cố hiếm có trên luồng

Theo báo cáo nhanh tại văn bản số 798/CVHHHPATANHH ngày 21-4-2022 của Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng, vào khoảng 16 giờ ngày 21-4-2022, tàu Outrivaling 3, trọng tải 12.088 GT, mớn nước 8,6 m, chiều dài 118,35 m, số IMO: 9623623 (quốc tịch Hồng Kông, Trung Quốc) hành trình từ Thượng Hải (Trung Quốc) được điều động neo tại cầu 4 cảng Hoàng Diệu thuộc Công ty CP Cảng Hải Phòng để làm hàng thì tàu gặp sự cố máy, mất khả năng điều động, bị trôi dạt và va chạm với bờ kè khu vực chân cầu Hoàng Văn Thụ về phía bờ Hải Phòng (thuộc địa bàn phường Máy Tơ, quận Ngô Quyền). Lúc này trên tàu có 19 thuyền viên và Thuyền trưởng mang quốc tịch Trung Quốc; tàu đang chở 9.064,5 tấn sắt và thiết bị. Còn theo báo cáo của Ban Quản lý dự án phát triển đô thị và Đầu tư xây dựng công trình dân dụng, vụ va chạm không gây thiệt hại về người và ô nhiễm môi trường, tàu va vào trụ va xô của cầu Hoàng Văn Thụ tại vị trí trụ T23P, làm đổ khoảng 18 m lan can và bong khoảng 3 m2 đá lát hè. Đây là sự cố công trình thuộc cấp 3 theo quy định tại điều 43 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26-1- 2021 của Chính phủ.

Ngay sau khi xảy ra sự cố, Tổng Công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc có Thông báo cảnh báo và hướng dẫn các phương tiện thủy thực hiện theo sự điều động của cơ quan chức năng khi hoạt động trong khu vực luồng sông Cấm – Hải Phòng. Đồng thời, phối hợp Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng, Cảnh sát giao thông thủy Hải Phòng và các đơn vị liên quan thực hiện công tác điều tiết giao thông trên tuyến luồng. Cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng và lực lượng cứu hộ, đến 21 giờ 45 phút ngày 21-4, tàu Outrivaling 3 được di chuyển khỏi khu vực cầu Hoàng Văn Thụ và đến 23 giờ, tàu cập cầu số 4 cảng Hoàng Diệu an toàn.

Đánh giá về sự việc này, Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng Nguyễn Anh Vũ cho rằng, đây là sự cố rất hy hữu khi tàu đang hoạt động trên luồng, chuẩn bị cập cảng và hậu quả để lại không lớn. Tuy nhiên, cần nhìn nhận, đánh giá lại một cách chính xác việc phối hợp giữa thuyền trưởng và hoa tiêu trong quá trình điều khiển con tàu, kết hợp với thủy triều. Cũng cần nhìn nhận lại về điều kiện kỹ thuật của con tàu, bởi Hải Phòng là điểm đến của khoảng 20.000 chiếc tàu biển mỗi năm, trong đó có những tàu biển lớn, nếu tiếp tục xảy ra sự cố sẽ ảnh hưởng rất nặng nề, nhất là đối với những công trình vượt sông. Ở góc độ khác, dọc sông Cấm có nhiều cảng và các bến thủy nội địa, thu hút nhiều tàu vào làm hàng, sự cố này chưa chắc đã là sự cố cuối cùng, do đó, cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, tăng cường quản lý phương tiện, tổ chức luồng, bãi hợp lý. Đây cũng là điều kiện để các tàu cập cảng khu vực Hải Phòng an toàn, thuận lợi…

Để mở rộng và phát triển đô thị tại Hải Phòng, sẽ có thêm nhiều cây cầu được xây dựng vượt qua sông Cấm và từ đó, nguy cơ về tàu va chạm với các công trình vượt sông càng nhiều thêm. Nhằm hạn chế, tiến tới chấm dứt tình trạng này, chủ trương về di dời cảng Hoàng Diệu cần được thúc đẩy nhanh hơn, từ đó sẽ hạn chế tàu lớn vào trong sông Cấm, giảm bớt ảnh hưởng từ tàu lớn đối với các loại sà lan neo đậu trên luồng. 

Ngăn chặn các sự cố có thể xảy ra

Một trong những điểm đáng chú ý là tàu Outrivaling 3 đang chuẩn bị cập cầu cảng số 4 của cảng Hoàng Diệu, song bị trôi đến khu vực lan can bờ kè cầu Hoàng Văn Thụ mới dừng lại và bị mắc kẹt tại đó có quãng trôi khoảng 500 m, rất may không gây hư hại cho các phương tiện khác. Anh Hà Huy Toàn, một thuyền trưởng có kinh nghiệm nhiều năm tại Hải Phòng cho biết, tàu trôi quãng xa và va vào bờ kè rồi mắc kẹt tại đó cho thấy sự cố về máy xảy ra ngoài ý muốn là bất khả kháng. Tuy tàu bị trôi nhưng không thả neo để ghìm lại là kinh nghiệm của thuyền trưởng và hoa tiêu trên tàu. Bởi nếu thả neo ghìm lại, tàu sẽ bị quay theo dòng nước và có thể sẽ nhấn chìm hàng loạt sà lan dưới thủy diện cầu cảng hoặc đâm va vào tàu khác đang neo đậu, lúc đó tai nạn sẽ rất kinh hoàng. Qua sự việc này mới thấy hết được sự bất cập của luồng tàu vào cảng biển Hải Phòng: đó là luồng hàng hải và luồng thủy nội địa đan xen lẫn nhau, sà lan nhỏ neo đậu chiếm nhiều diện tích luồng và vụng quay trở của tàu lớn.

Không phải cho đến bây giờ sự bất cập trong việc chồng lấn giữa luồng hàng hải và đường thủy nội địa mới được các chuyên gia cảnh báo. Khu vực bến cảng Hoàng Diệu và Chùa Vẽ đều nằm trên sông Cấm thuộc đoạn luồng sông Cấm trong hệ thống luồng hàng hải Hải Phòng. Đoạn luồng này chồng lấn với tuyến đường thủy nội địa nối vào đường số 1 Quảng Ninh- Hải Phòng- Thái BìnhNinh Bình và đường số 2: Hải Phòng- Hà Nội- Phú Thọ do Cục Đường thủy nội địa Việt Nam quản lý. Tại một số cảng xảy ra tình trạng sà lan nhỏ làm hàng, tàu lớn đi qua tạo sóng, gây nguy hiểm cho sà lan, thậm chí có trường hợp sà lan bị chìm. Sự cố xảy ra chiều 21- 4 là tàu chỉ có trọng tải 12.088 tấn; nếu tàu lớn hơn, chở nhiều hàng hơn, hậu quả sẽ nghiêm trọng hơn.

Một trong những việc cần làm ngay trong thời điểm này là phải tính toán về phương tiện neo đậu tại cảng Hoàng Diệu, hạn chế tàu to cập gần cầu Hoàng Văn Thụ và bảo đảm nguyên tắc an toàn giữa cầu và phương tiện neo đậu. Đồng thời, các cơ quan quản lý nhà nước về cảng biển Hải Phòng cần yêu cầu các phương tiện trước khi cập cảng phải bảo đảm các điều kiện về kỹ thuật và trình độ chuyên môn của người điều khiển. Ngoài ra, cần phải quy hoạch khu vực neo đậu sà lan trên sông Cấm, hạn chế tình trạng neo đậu bừa bãi, lấn chiếm luồng hàng hải như hiện nay./.