(HPĐT)- Ra đời từ năm 1961, nhưng đến nay, truyện ngắn “Cái Tết của mèo con” vẫn được nhiều em nhỏ yêu thích. Ít ai biết đây là tác phẩm duy nhất mà nhà văn Nguyễn Đình Thi viết tặng thiếu nhi trong suốt sự nghiệp sáng tác của mình.

Truyện ngắn "Cái Tết của mèo con".

Theo nhà văn Nguyễn Đình Chính (con trai nhà văn Nguyễn Đình Thi) kể lại, cha ông viết cuốn truyện đồng thoại này khi về ăn Tết tại Hải Phòng vào năm 1961. Do chiến tranh khốc liệt và điều kiện công tác bận rộn nên nhà văn thường xuyên phải sống xa các con. Khi đó ông sống tại Hà Nội, còn các con ở Hải Phòng với bà nội. Căn nhà ở Hải Phòng rất rộng, đủ sân vườn, ao cá, lại có gian bếp lớn với chạn bát, chổi bếp, nồi đồng và là nơi tung hoành của một đàn chuột khổng lồ - đúng như khung cảnh được nhắc tới trong “Cái Tết của mèo con”.

Đúng dịp con trai về nhà đón Tết, mẹ của nhà văn Nguyễn Đình Thi ra chợ mua một con mèo tam thể. Cô con gái Thùy Như của nhà văn rất yêu quý mèo. Chính điều này tạo cảm hứng để nhà văn viết nên câu chuyện đồng thoại ngộ nghĩnh tặng thiếu nhi. Nhà văn Nguyễn Đình Thi cặm cụi ngồi viết rồi chỉ 2 hôm sau, ông gọi anh em nhà thơ Nguyễn Đình Chính lại đọc câu chuyện đồng thoại vừa hoàn thành.

Chuyện kể về chú mèo con về nhà mới trong dịp cuối năm. Từ lúc nhìn cảnh vật và cái Tết sắp đến bằng đôi mắt trong veo ngơ ngác, dần dần, cũng tới lúc mèo ta “người lớn” hơn, biết yêu ghét rõ ràng, biết vượt qua nỗi sợ hãi của bản thân để căm thù cái ác… Nhà văn Nguyễn Đình Thi dày công sáng tạo nên những nhân vật rất độc đáo. Ở đó, có bác Nồi Đồng cam chịu, Chị Chổi nhút nhát trước sức mạnh của Chuột Cống, có Cóc Tía nhỏ bé nhưng rất gan dạ…Những màn trò chuyện, đối đáp giữa Miu và bác Nồi Đồng, Chị Chổi, Cóc Tía, Gà Mái… và Chuột Cống rất sinh động, ngộ nghĩnh.

Dường như Tết Tân Sửu 1961 là cơ hội hiếm hoi để nhà văn Nguyễn Đình Thi thấy ấm áp, thư thái được sum vầy cùng gia đình, tạo cảm hứng để ông sáng tác truyện thiếu nhi duy nhất. Vài tháng sau, “Cái Tết của mèo con” được in tại Nhà xuất bản Kim Đồng. Nhà thơ Nguyễn Đình Thi lại gửi truyện từ Hà Nội xuống tặng các con. Rồi mãi tới những năm sau này, trong những lần tái bản, ông đều tặng sách cho các con, các cháu trong nhà.

“Cái Tết của mèo con” được NXB Kim Đồng in lại nhiều lần, từng được đưa vào sách giáo khoa lớp 6 để giảng dạy. Dựa theo câu chuyện, năm 1965, đạo diễn Ngô Mạnh Lân cũng dựng bộ phim hoạt hình đen trắng “Mèo con” tại Xưởng phim hoạt hình Việt Nam.