(HPĐT)- Nhằm nâng cao năng lực điều tiết nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh và thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, bảo vệ sản xuất, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất thành phố đầu tư xây dựng, cải tạo các cống xung yếu tại các huyện Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, An Lão và thành phố Thuỷ Nguyên... Dự kiến tổng mức đầu tư cải tạo, nâng cấp các cống xung yếu gần 450 tỷ đồng.

Cống Giang Khẩu, xã Đại Thắng (huyện Tiên Lãng) mất an toàn sẽ được đầu tư nâng cấp thời gian tới.

Nhiều công trình xuống cấp 

Hải Phòng là thành phố công nghiệp ven biển, hằng năm chịu nhiều tác động bất lợi của thiên tai bão lũ, nước biển dâng. Thời gian qua, hệ thống đê điều trên địa bàn thành phố từng bước được quan tâm đầu tư, song chưa đồng bộ, hiện nhiều khu vực còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn trước bão lũ. Sau bão số 3 năm 2024, hệ thống đê điều, kè cống trên địa bàn thành phố bộc lộ nhiều hạn chế ảnh hưởng không nhỏ đến công tác phòng, chống thiên tai, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho sản xuất và dân sinh. Qua rà soát của Chi cục Quản lý tài nguyên nước và phòng chống thiên tai (Sở Nông nghiệp và Môi trường), đến thời điểm này, hệ thống đê điều thành phố bao gồm 24 tuyến đê với tổng chiều dài 416,928 km. Trong đó, đê biển với chiều dài 58,225 km, đê cửa sông có tổng chiều dài 127,933 km, đê sông có tổng chiều dài 230,77 km. Toàn hệ thống có 91,74 km kè các loại và 386 cống dưới đê, trong đó: cống dưới đê cấp 3 trở lên có 242 cống (157 cống an toàn, 50 cống kém an toàn, 35 cống xung yếu), cống dưới đê cấp 4 có 144 cống (84 cống an toàn, 44 cống kém an toàn, 16 cống xung yếu). 

Cũng theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, các cống dưới đê được xây dựng từ những năm 1960 với nhiều hình thức khác nhau: cống hộp ngầm, cống vòm, khẩu độ ngắn, thấp so với đê… với vật liệu chủ yếu là đá xây, bê tông, gạch đá xây. Sau hơn 60 năm sử dụng, nhiều cống hư hỏng, xuống cấp, không đáp ứng yêu cầu làm việc hiện tại (phòng chống lụt bão, tưới tiêu tăng lên...) khi có lụt, bão, lũ, thường xảy ra sự cố, đe dọa an toàn đê điều, năng lực tiêu thoát yếu gây ngập lụt, ảnh hưởng đến đời sống, tài sản của người dân. Phó tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thuỷ lợi Vĩnh Bảo Nguyễn Đức Hiếu cho biết, hệ thống cống dưới đê trên địa bàn huyện Vĩnh Bảo bị xuống cấp trầm trọng do xây dựng từ lâu. Tương tự vậy, các công trình thuỷ lợi thuộc các huyện Tiên Lãng, An Lão và thành phố Thuỷ Nguyên hệ thống cống cũng xuống cấp trầm trọng, cần được đầu tư xây mới. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, thành phố có 23 cống kém an toàn, xung yếu không bảo đảm an toàn đê điều và yêu cầu tiêu, thoát nước phục vụ sản xuất, dân sinh, cần thiết phải đầu tư.

Cống Giang Khẩu, xã Đại Thắng (huyện Tiên Lãng) sẽ được đầu tư nâng cấp, bảo đảm an toàn.

Sẽ đầu tư xây mới 23 cống giai đoạn 2025- 2026 

Trước thực trạng trên, để bảo đảm công tác điều tiết nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và phòng, chống bão lũ, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng các cống dưới đê xung yếu trên địa bàn thành phố, địa điểm thực hiện dự án tại các huyện: Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, An Lão và thành phố Thủy Nguyên. Dự kiến tổng mức đầu tư gần 450 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự án năm 2025-2026. 

Theo đó, tổng số cống được lập đề xuất đầu tư là 23 cống. Tại huyện Vĩnh Bảo sẽ triển khai xây dựng mới 6 cống dưới đê, trong đó cống Đợn tại Km9+295 đê Hữu Thái Bình là cống dưới đê cấp 3, được xây dựng và sử dụng 61 năm. Đây là công trình đầu mối bảo đảm tưới tiêu nước cho tiểu khu 1 của hệ thống thủy lợi huyện Vĩnh Bảo khoảng 3.816 ha thuộc 7 xã: Việt Tiến, Dũng Tiến, Giang Biên, Thắng Thuỷ, Trung lập, Tân Liên, Vĩnh An. Do xây dựng đã lâu nên cống hư hỏng, xuống cấp, không bảo đảm an toàn đê điều và đáp ứng yêu cầu phục vụ đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân trong khu vực. Ngoài ra, 5 cống còn lại cũng được đề xuất xây mới thay thế cống cũ xuống cấp, hư hỏng. Tại huyện Tiên Lãng, sẽ tiến hành đầu tư, nâng cấp 7 cống dưới đê, trong đó, cống Tỉnh Lạc tại Km20+862 đê tả Thái Bình thuộc xã Đoàn Lập được xây dựng và sử dụng 67 năm, mặc dù được cải tạo nhỏ nhưng hiện nay hệ thống cống hư hỏng xuống cấp không an toàn đê điều và tưới tiêu nước. Cống có nhiệm vụ tưới tiêu kết hợp với diện tích phụ trách khoảng 74,8 ha đất nông nghiệp của xã Đoàn Lập. Với quy mô cống hiện nay chỉ đáp ứng tưới tiêu được 61,52% diện tích phục vụ (46,02 ha). 

Hiện trạng các cống dưới đê trên địa bàn thành phố Thuỷ Nguyên cũng xuống cấp trầm trọng cần được đầu tư xây mới, phục vụ sản xuất và phòng, chống lụt bão. Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thuỷ lợi Thuỷ Nguyên phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường rà soát các điểm cống xuống cấp, đề xuất thành phố xây mới. 

Việc thành phố quan tâm đầu tư nguồn lực cải tạo, nâng cấp, xây mới các cống xung yếu dưới đê trên địa bàn một số địa phương góp phần củng cố, nâng cấp các công trình đê điều theo tiêu chuẩn thiết kế, xử lý các hạng mục xung yếu, kém an toàn, nâng cao mức bảo đảm an toàn hệ thống đê điều, chủ động trong công tác phòng, chống bão, lũ trước mắt cũng như lâu dài, trữ lượng nước và cải thiện chất lượng nguồn nước, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội địa phương.