(HPĐT)- Đồng chí Vũ Hồng Thanh, Phó chủ tịch Quốc hội cùng Đoàn công tác vừa khảo sát, làm việc với thành phố về thực trạng quản lý đầu tư xây dựng phát triển đô thị; kết quả đạt được và những vướng mắc, khó khăn cần tháo gỡ; kiến nghị, đề xuất nâng cao hiệu quả quản lý phát triển đô thị trên địa bàn. Đây là cơ sở thực tiễn góp phần hoàn thiện dự thảo Luật Quản lý phát triển đô thị trình Quốc hội xem xét, quyết nghị trong kỳ họp tới.

Đoàn công tác của Quốc hội khảo sát tại Dự án Khu đô thị Vinhomes Imperia Hải Phòng. Ảnh: HOÀNG PHƯỚC

Không ngừng mở rộng không gian đô thị 

Báo cáo với Đoàn công tác, đồng chí Phó chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Thọ cho biết, thực hiện chương trình, kế hoạch phát triển đô thị, đến nay, tỷ lệ đô thị hóa thành phố Hải Phòng đạt khoảng 69%. Thành phố hoàn thiện các tiêu chuẩn đô thị loại 1 theo quy định; 100% các đô thị có quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và cơ bản hoàn thiện xây dựng Chương trình phát triển đô thị, cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị theo quy định. Đến năm 2030, thành phố tiếp tục phát triển theo hướng cơ bản đạt các tiêu chí của đô thị loại đặc biệt; phát triển đô thị thành phố Thủy Nguyên đạt tiêu chí đô thị loại 2; xây dựng, phát triển các đô thị mới theo định hướng phát triển đô thị được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 323 Quy hoạch chung xây dựng thành phố Hải Phòng đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050. 

Về công tác cải tạo, chỉnh trang và tái phát triển đô thị, cùng với hình thành đô thị mới hiện đại, mở rộng không gian đô thị về 3 hướng đột phá, thành phố quan tâm và dành nguồn lực để cải tạo, chỉnh trang đô thị cũ. Đây là vấn đề quan trọng, quyết định sự đổi thay bộ mặt đô thị thành phố vốn được xây dựng lâu đời, qua nhiều năm chưa được chỉnh trang. Một số dự án chỉnh trang điển hình được thành phố triển khai trong thời gian qua, gồm: Dự án chỉnh trang Dải vườn hoa trung tâm; Dự án đầu tư chỉnh trang lại sông Tam Bạc đoạn từ cầu Lạc Long đến công viên Tam Bạc; Dự án chỉnh trang khu vực Cung Văn hóa lao động hữu nghị Việt Tiệp và hồ An Biên; các dự án cải tạo nút giao thông, như: Ngã sáu Máy Tơ, Quán Mau, Ngã tư Lê Hồng Phong giao Nguyễn Bỉnh Khiêm… Thành phố tập trung xóa bỏ 27 chung cư cũ, nguy hiểm; xây mới 10 tòa chung cư với 2.700 căn hộ và hiện tiếp tục xây dựng kế hoạch triển khai phá dỡ 41 chung cư cũ còn lại. 

Bên cạnh đó, nhằm mục tiêu đến năm 2025, chỉ tiêu cây xanh sử dụng công cộng đạt 6-7 m2/người theo Quy chuẩn xây dựng và tiêu chí đô thị loại 1, thành phố tập trung triển khai đầu tư xây dựng mới, cải tạo và hoàn thành một số công viên, vườn hoa lớn. Mặt khác, thành phố giao Sở Du lịch (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) chủ trì cùng các sở, ngành, đơn vị liên quan nghiên cứu, đề xuất phương án chỉnh trang, tái thiết đô thị tại các khu vực di dời cảng Hải Phòng, nhà máy xí nghiệp, khu vực kho tàng trên địa bàn các quận nội thành theo định hướng quy hoạch được duyệt, bảo đảm đồng bộ, khai thác tối đa quỹ đất phát triển đô thị, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, công viên cây xanh. Ngoài ra, để đạt các tiêu chí phát triển hiện đại, thông minh, việc nâng cấp, cải tạo các công trình hạ tầng kỹ thuật khác, như: giao thông, điện, nước, thoát nước, viễn thông, chiếu sáng, môi trường và cả ý thức của người dân đô thị… cũng được xây dựng và nâng cấp một cách đồng bộ.

Xây dựng hành lang pháp lý chắc chắn 

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện quản lý, phát triển đô thị, thành phố cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, tốc độ chỉnh trang đô thị cũ của Hải Phòng còn chậm so với yêu cầu phát triển. Nhiều chung cư cũ chưa thực hiện di dời do các hộ dân có thu nhập thấp cần có các chính sách an sinh xã hội hỗ trợ chiếm số lượng lớn; hệ thống luật để triển khai chưa thống nhất, đồng bộ như khi phá dỡ chung cư cũ không có quy định thu hồi đất vùng lân cận để thực hiện các dự án dịch vụ thương mại, bãi đỗ xe cao tầng, chỉ triển khai được các dự án đầu tư công như cây xanh, công cộng. Hệ thống hạ tầng bắt đầu quá tải như giao thông, bãi đỗ xe trong khu vực nội đô, thoát nước khi mưa, hệ thống cây xanh, khu thể dục thể thao, vườn hoa cây xanh còn thiếu. Ngoài những khu vực nhà máy, xí nghiệp, kho tàng tập trung, còn nhiều cơ sở nhỏ lẻ, nằm rải rác, xen kẽ trong các khu dân cư, khó khăn trong việc kiểm kê, đánh giá… 

Bên cạnh đó, với tốc độ đô thị hóa nhanh, Hải Phòng đang đứng trước nhiều áp lực như dân số tăng nhanh, ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường. Một trong những giải pháp cấp bách là phát triển không gian xây dựng ngầm, khai thác và quản lý nguồn tài nguyên này một cách hiệu quả. Tuy nhiên, các dữ liệu về hiện trạng điều kiện tự nhiên, địa chất nền, thủy văn, hiện trạng về sử dụng đất, xây dựng công trình, quản lý, khai thác không gian ngầm hiện phân tán rải rác tại nhiều cơ quan chuyên môn, chuyên ngành, tư vấn, nghiên cứu khoa học… chưa được chuẩn hóa thống nhất và hầu như chưa áp dụng công nghệ thông tin, công nghệ số để quản lý; tính cập nhật, bổ sung, việc chia sẻ, tiếp cận thông tin dữ liệu còn hạn chế. Quy hoạch không gian ngầm được quy định nhưng chưa có hướng dẫn cụ thể, thành phố còn lúng túng trong triển khai lập, thẩm định và phê duyệt. Hiện nay, Trung ương chưa có định hướng, chiến lược tổng thể quản lý, khai thác và sử dụng không gian ngầm; chưa có quy định về quyền hạn, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến quy hoạch, thi công, khai thác sử dụng không gian ngầm… 

Qua khảo sát thực tế và làm việc với thành phố, đồng chí Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, dự án Luật Quản lý phát triển đô thị dự kiến trình Quốc hội xem xét, ban hành trong kỳ họp tới có thể tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn của Hải Phòng cũng như các địa phương khác. Trong đó tập trung bảo đảm cơ sở pháp lý, tạo điều kiện để địa phương khơi thông nguồn lực phát triển cũng như có quy hoạch tốt trên cơ sở bám sát định hướng của Trung ương và khai thác tiềm năng, thế mạnh của mình. Từ thực tiễn của địa phương, đồng chí Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị thành phố tiếp tục nghiên cứu, đóng góp ý kiến để cơ quan chủ trì soạn thảo hoàn thiện dự án luật, nhất là các vấn đề liên quan, như: xử lý rác thải, nước thải trong cấp, thoát nước; về không gian ngầm và kết nối không gian ngầm; quyền sử dụng đất không gian ngầm; quy mô của khu đô thị để xử lý, bàn giao hạ tầng kinh tế của các khu đô thị, khu dân cư; quản trị sau bàn giao; công viên cây xanh; chỉ tiêu sử dụng đất lấn biển; cơ sở dữ liệu thông tin và các vấn đề khác.