Để đất Cảng phát huy vai trò “cửa ngõ”
(HPĐT)- Trong số 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp được Chính phủ đề ra tại Nghị quyết số 7 ngày 10-1- 2025 “Chương trình hành động thực hiện Kết luận số 96 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 45 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, nhiệm vụ tăng cường thu hút vốn đầu tư phát triển, tập trung đầu tư công trình kết cấu hạ tầng trọng điểm có tính kết nối liên vùng và đẩy mạnh liên kết vùng được nhấn mạnh, để phát huy vai trò “cửa ngõ” đủ 5 loại hình giao thông của thành phố Cảng.
Theo đó, nghị quyết yêu cầu huy động tối đa và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, trong đó vốn ngân sách Trung ương đóng vai trò định hướng, dẫn dắt, kết hợp với ngân sách thành phố và nguồn huy động xã hội hóa để đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng đồng bộ, hiện đại; ưu tiên đầu tư các công trình giao thông trọng điểm, động lực, có tính lan tỏa, liên kết vùng, kết nối phát huy lợi thế các phương thức vận tải khác nhau và các hành lang kết nối của vùng.
Trên thực tế, nhiệm vụ này đã và đang được thành phố khẩn trương triển khai thực hiện. HĐND thành phố quyết định kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 hơn 25.428 tỷ đồng, trong đó chi từ nguồn ngân sách thành phố hơn 24.640 tỷ đồng, tăng 31% so với năm 2024. 70% số vốn này dùng để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình, dự án trọng điểm ưu tiên, trong đó có tới 6 dự án giao thông. Trong số các dự án lớn sử dụng vốn ngoài ngân sách, có việc đầu tư xây dựng nhà ga hành khách T2 Cảng hàng không quốc tế Cát Bi.
Bên cạnh đó, thành phố khẩn trương hoàn thiện đề án xây dựng cầu Tân Vũ - Lạch Huyện 2 và đường dẫn- cây cầu vượt biển thứ 2 từ nội thành Hải Phòng ra đảo Cát Hải. Dự kiến đề án được trình Thủ tướng xem xét phê duyệt trong quý 1-2025. Sau khi được thông qua, Hải Phòng sẽ phối hợp cùng các cơ quan chức năng thực hiện chuẩn bị đầu tư trong các năm 2025-2026 và triển khai đầu tư xây dựng dự án trong giai đoạn 2026-2030, từ vốn vay Quỹ Hợp tác phát triển kinh tế Hàn Quốc (EDCF) và vốn đối ứng ngân sách địa phương (hơn 25%). Tuy nhiên, xét đến thực tế thêm nhiều bến cảng mới tại Lạch Huyện sắp đi vào hoạt động, cũng như lượng du khách đến đảo Cát Bà gia tăng mạnh từ hiệu ứng Di sản thiên nhiên thế giới, lưu lượng phương tiện và hàng hóa qua cầu Tân Vũ - Lạch Huyện sẽ tăng đột biến, công trình nên được thực hiện, hoàn thành sớm hơn, để rộng đường ra đảo, bảo đảm an toàn giao thông và tính kết nối.
Ở cấp độ vĩ mô, những động thái tương tự cũng đang được Trung ương khẩn trương triển khai. Trong tháng 1 này, Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng sẽ các bộ, ngành hoàn thiện, để trình Hội đồng thẩm định nhà nước và Chính phủ trong tháng 2-2025; trình Quốc hội xem xét, chấp thuận chủ trương đầu tư tháng 3- 2025. Đồng thời thực hiện “cuốn chiếu” việc lập và phê duyệt báo cáo khả thi, thiết kế kỹ thuật, lựa chọn nhà thầu, giải phóng mặt bằng… từ 2025-2027; bắt tay thi công từ quý 4-2025 đến quý 4-2030; khai thác vận hành thử, đưa vào khai thác từ đầu năm 2031. Như vậy, so với dự kiến ban đầu, tiến độ thực hiện siêu dự án này được đẩy sớm 2 năm. Với điểm cuối là ga Lạch Huyện, bên cạnh kết nối giao thương giữa các vùng kinh tế trọng điểm của miền Bắc Việt Nam, tuyến đường thúc đẩy thương mại xuyên biên giới với việc phát huy vai trò cửa ngõ ra biển với cụm cảng biển lớn nhất miền Bắc của Hải Phòng, cụ thể là các cảng nước sâu tại Lạch Huyện và Nam Đồ Sơn.
Đây đều là các công trình giao thông quan trọng có tính kết nối cao, phục vụ yêu cầu phát triển cả trước mắt và lâu dài, khẳng định thêm vị thế thành phố trong vai trò động lực phát triển của vùng và cả nước. Những dự án hạ tầng này góp phần tạo nền tảng để Hải Phòng có bước đột phá mới về kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, phát huy tối đa chuỗi giá trị dịch vụ cảng biển – logistics - một trụ cột phát triển của thành phố, nâng cao sức cạnh tranh từ giảm chi phí logistics để thu hút mạnh mẽ các luồng vốn đang hồi chuyển dịch “chảy” vào Hải Phòng và khu vực, nhất là trong các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao.
Với tầm quan trọng, tính cấp bách của yếu tố thời điểm, thời cơ, để đạt các mục tiêu đề ra, các dự án, công trình dù sử dụng nguồn vốn nào, trong hay ngoài ngân sách nhà nước, cũng cần được hoàn thành bảo đảm chất lượng, hoạt động “sớm ngày nào hay ngày đó”.
Từ thực tế nhiều khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư công, vướng mắc trong triển khai dự án vốn ngoài ngân sách năm qua, bên cạnh sự quyết liệt của thành phố trong công tác chỉ đạo, tổ chức triển khai, rất cần sự tích cực, nỗ lực cao, phối hợp chặt chẽ của các sở, ngành, địa phương, đơn vị và người dân ngay từ tháng đầu, quý đầu năm 2025 này, trước hết trong công tác giải phóng mặt bằng, đấu giá đất. Với những vướng mắc về thể chế đang từng bước được tháo gỡ, “đại công trường” Hải Phòng sẽ thêm rộn ràng, đưa những công trình giao thông lớn về đích đúng lộ trình, nhanh chóng phát huy hiệu quả trong phát triển kinh tế - xã hội.