Người dân ngõ 273 phố Lê Lợi (quận Ngô Quyền) thực hiện phân loại rác tại nguồn. Ảnh: TRUNG KIÊN

Tỷ lệ rác được phân loại, tái chế còn thấp 

Từ năm 2023 đến nay, các quận: Hồng Bàng, Ngô Quyền, Lê Chân và Hải An phối hợp Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Phòng xây dựng 80 tổ dân phố kiểu mẫu về phân loại CTRSH tại nguồn. Tại những tổ dân phố kiểu mẫu, hằng ngày, công nhân Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Phòng vừa tổ chức thu gom vừa đánh giá kết quả thực hiện phân CTRSH của từng hộ gia đình. Tại các huyện cũng tổ chức nhiều mô hình phân loại CTRSH tại nguồn; hướng dẫn người dân tái chế rác hữu cơ. Tuy nhiên đến thời điểm này, tỷ lệ rác được phân loại, tái chế còn thấp. Hiện, tổng lượng CTRSH phát sinh trên địa bàn thành phố là 1.950 tấn/ngày, trong đó khu vực đô thị 1.000 tấn/ngày, khu vực nông thôn 950 tấn/ngày. Nhưng mới có 445 tấn rác được tái chế, tái sử dụng, trong đó ở khu vực nông thôn, tỷ lệ tái chế đạt 30%, khu vực đô thị đạt 17%. Lượng lớn CTRSH phát sinh hằng ngày được xử lý theo phương thức chôn lấp; tại khu vực đô thị 83%; khu vực nông thôn 70%. Tỷ lệ CTRSH được tái chế, tái sử dụng thấp, phải xử lý bằng phương pháp chôn lấp cao do hoạt động phân loại chưa hiệu quả. 

Ngày 18-10-2024, Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Chỉ thị 34 về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác phân loại chất thải rắn tại nguồn. Chỉ thị nêu rõ bên cạnh kết quả đạt được, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương chưa thường xuyên; chưa đi sâu vào nhận thức, ý thức và tạo thành thói quen phân loại CTRSH tại nguồn của người dân; số hộ thực hiện phân loại CTRSH tại nguồn chưa cao; tỷ lệ rác thải sau phân loại được xử lý, tái chế, tái sử dụng còn thấp, chưa bảo đảm theo yêu cầu. Trước thực tế này đặt ra yêu cầu chính quyền địa phương, cơ quan chức năng tiếp tục phối hợp chặt chẽ, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để thực hiện có hiệu quả công tác phân loại CTRSH tại nguồn.

Kiên trì vận động, hướng dẫn thực hiện 

Để thực hiện phân loại CTRSH tại nguồn theo đúng thời gian quy định, tại Chỉ thị 34, Ban Thường vụ Thành ủy yêu cầu các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, các sở, ban, ngành, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội thành phố tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo về công tác phân loại CTRSH tại nguồn, xác định đây là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, cụ thể hóa bằng Nghị quyết của tổ chức Đảng tạo sự đồng thuận cao trong nhận thức, hành động của cả hệ thống chính trị và sự thực hiện tích cực của toàn dân; nỗ lực phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu, mục tiêu, nhiệm vụ. Kết quả công tác vận động gia đình, cộng đồng dân cư thực hiện phân loại CTRSH tại nguồn là tiêu chí đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của các cấp ủy Đảng, chính quyền, địa phương. Việc thực hiện phân loại CTRSH cũng được xem xét khi đánh giá, xét tặng các danh hiệu thôn, tổ dân phố văn hóa, gia đình văn hóa. 

Thực hiện chỉ đạo của Thành ủy, các địa phương tích cực thực hiện với nhiều giải pháp cụ thể. Chủ tịch UBND phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân Võ Tiến Dũng cho biết, nhằm hạn chế thấp nhất trường hợp hộ dân bị xử lý vì không thực hiện phân loại CTRSH tại nguồn, chính quyền địa phương cùng Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị đến từng hộ dân hướng dẫn, tuyên truyền những quy định mới về cách tính giá dịch vụ thu gom, vận chuyển CTRSH. Theo đó, khối lượng rác thải sau khi được phân loại là yếu tố cấu thành nên giá dịch thu gom của mỗi hộ gia đình, cá nhân. Vì vậy, muốn giảm chi phí phải trả, người dân cần thực hiện hiệu quả phân loại CTRSH tại nguồn. Qua thời gian vận động, hướng dẫn, người dân từng bước quen dần với phân loại CTRSH tại nguồn. Theo ông Đặng Đình Phương, Tổ trưởng Tổ dân phố số 1, phường Máy Chai, (quận Ngô Quyền), tổ dân phố phối hợp xây dựng và duy trì hiệu quả mô hình tổ dân phố kiểu mẫu về phân loại CTRSH tại nguồn. 

Cùng với nỗ lực chính quyền địa phương, nhiều đơn vị dịch vụ thu gom, vận chuyển CTRSH chủ động cải tiến phương tiện, đáp ứng yêu cầu mới. Cụ thể, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Phòng lắp đặt hệ thống thùng rác công cộng 3 màu, xanh, vàng và trắng, mỗi màu tương ứng với 1 loại CTRSH; đặt tại khu vực gần chợ, điểm vui chơi cộng đồng. Các phương tiện thu gom của công ty được bố trí 3 thùng thu gom với 3 màu sắc xanh, vàng, trắng. Cùng với thực hiện nhiệm vụ, công nhân công ty chú trọng giám sát thực hiện phân loại CTRSH tại nguồn của hộ dân ở tổ dân phố kiểu mẫu, kịp thời nhắc nhở, hướng dẫn người dân thực hiện quy định phân loại CTRSH tại nguồn. Qua đó, từng bước xây dựng thói quen thực hiện đúng quy định phân loại rác thải sinh hoạt trong nhân dân.