(HPĐT)- Năm 2025, Sở Tài nguyên và Môi trường tập trung hoàn thiện các công cụ để quản lý, vận hành, khai thác cơ sở dữ liệu tài nguyên, môi trường kết nối liên thông, từng bước chia sẻ dữ liệu của ngành để cung cấp dịch vụ công kịp thời; đưa các hoạt động từ chuyên môn, nghiệp vụ đến công tác chỉ đạo điều hành thực hiện trên môi trường điện tử, dựa trên dữ liệu số.

Trung tâm Quan trắc môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường) lấy mẫu tại Cụm công nghiệp Tân Liên (huyện Vĩnh Bảo). Ảnh: TIẾN THÀNH

Hoàn thành số hóa dữ liệu chuyên ngành 

Theo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Dương Đình Ổn, chuyển đổi số là giải pháp quan trọng, cung cấp công cụ để nâng cao hiệu quả quản lý nguồn tài nguyên và bảo vệ môi trường. Nắm bắt yêu cầu này, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu với thành phố thực hiện nhiều đề án xây dựng, số hóa cơ sở dữ liệu thuộc lĩnh vực nước, khí tượng thủy văn, môi trường…, góp phần tích cực vào chuyển đổi số. 

Trước đó, năm 2021, Sở hoàn thành và đưa vào vận hành các đề án: “Điều tra, thu thập và xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên nước thành phố giai đoạn 1, tài nguyên nước mặt”; thu thập, điều tra khảo sát các công trình khai thác, sử dụng và xả thải vào nguồn nước hệ thống 6 sông chính: Thái Bình, Văn Úc, Kinh Thầy, Bạch Đằng, Lạch Tray, Luộc và mạng lưới sông nhánh: Hóa, Mới, Tam Bạc, Kinh Môn, Hàn, Rế, Giá, Đa Độ... Năm 2023, Sở hoàn thành đề án xây dựng cơ sở dữ liệu khí tượng thủy văn và giám sát biến đổi khí hậu; tập hợp, thống nhất các thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn và giám sát biến đổi khí hậu. Đồng thời, quản lý, khai thác bằng hệ thống công nghệ thông tin nhằm nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu, phòng, tránh và giảm nhẹ thiệt hại thiên tai. Cuối năm 2024, Dự án Trung tâm điều khiển tích hợp quản lý số liệu quan trắc tự động giai đoạn 1 với 15 trạm quan trắc môi trường (9 trạm nước và 6 trạm khí) sau hơn 1 năm xây dựng với tổng kinh phí thực hiện 100 tỷ đồng hoàn thành. Hiện dự án đang trong giai đoạn bàn giao để vận hành chính thức. Để vận hành hệ thống dữ liệu này đạt hiệu quả, cuối năm 2024, Sở Tài nguyên và Môi trường lập dự án và đưa vào sử dụng các hệ thống thông tin môi trường, cơ sở dữ liệu môi trường và hệ thống thông tin báo cáo về môi trường, góp phần hoàn thiện, vận hành hiệu quả kho dữ liệu môi trường.

Ứng dụng công nghệ kiểm soát nguồn thải 

Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường) Đỗ Thị Hương cho biết, trên địa bàn thành phố hiện có khoảng 2.000 cơ sở có phát thải chất thải ra môi trường, trong đó có khoảng 50 cơ sở có nguồn phát thải lớn, 100 cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường... Để giám sát tốt các nguồn thải này hiệu quả, cần thiết phải có công cụ số. Khi dự án Trung tâm điều khiển tích hợp quản lý số liệu quan trắc tự động giai đoạn 1 đưa vào vận hành góp phần đánh giá kịp thời, chính xác các thay đổi về chất lượng không khí và chất lượng nước sông; bảo đảm cung cấp đầy đủ số liệu tin. Cũng theo lãnh đạo Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường, Trung tâm điều khiển, tích hợp quản lý số liệu quan trắc từ các trạm quan trắc tự động trên địa bàn thành phố và kết nối về Bộ Tài nguyên và Môi trường, giúp phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời những trường hợp vi phạm pháp luật về môi trường. Người dân được tiếp cận nhanh chóng, chính xác thông tin về hiện trạng chất lượng môi trường. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát nguồn thải bằng hình ảnh và truyền trực tiếp các kết quả quan trắc môi trường từ các trạm quan trắc tự động của các doanh nghiệp góp phần thay đổi nhận thức của chủ doanh nghiệp và cảnh báo kịp thời về tình hình phát thải chất ô nhiễm ra môi trường. Đối với khu vực đô thị, thực hiện lắp camera hành trình, định vị GPRS đối với 100% số phương tiện chuyên dụng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt nhằm kiểm soát việc thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt từ các điểm trung chuyển tại các quận về khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt Đình Vũ/Tràng Cát. 

Nhằm phục vụ vận hành kho dữ liệu số tài nguyên môi trường hiện có, tạo cơ sở chuyển đổi số phục vụ công tác quản lý, điều hành đạt hiệu quả cao hơn, Sở Tài nguyên và Môi trường đang triển khai các bước chuẩn bị thực hiện thuê dịch vụ công nghệ thông tin hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường thành phố bảo đảm tích hợp, kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu tài nguyên và môi trường quốc gia. Đồng thời, Sở phối hợp với tư vấn xây dựng Hệ thống hỗ trợ quản trị văn phòng 24/24 một cách hiệu quả thông qua giao diện Web (hệ thống quản trị ISS). Khi hoàn thành là công cụ hữu dụng để nâng cao khả năng quản lý công việc của cán bộ, công chức ngành tài nguyên và môi trường, phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của sở và thành phố. Cùng với đó, Sở triển khai các giải pháp tăng cường nguồn nhân lực công nghệ thông tin, trong đó quan tâm đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bảo đảm vận hành kho dữ liệu số tài nguyên môi trường phục vụ phát triển kinh tế- xã hội thành phố.