(HPĐT)- Bốn nhiếp ảnh gia xuất sắc từ khắp nơi trên thế giới vừa được vinh danh tại Giải thưởng V&A Parasol Foundation dành cho phụ nữ trong nhiếp ảnh 2025 (Giải thưởng), mang đến những góc nhìn đa dạng, sáng tạo và đầy cảm xúc về chủ đề “Đoàn kết” thông qua ngôn ngữ hình ảnh độc đáo.

Tác phẩm thuộc loạt ảnh đoạt giải của Tshepiso Moropa. Ảnh: VAM

Kết nối tâm hồn qua ống kính

Mỗi bức ảnh giành chiến thắng tại Giải thưởng là lát cắt tinh tế về cuộc sống, nơi nhiếp ảnh không chỉ ghi lại khoảnh khắc, mà còn gợi mở nhiều cuộc bàn luận thú vị về cộng đồng, bản sắc văn hóa và sự đấu tranh không ngừng của con người. Gây ấn tượng với màu ảnh đen trắng là bộ ảnh “Spark of a nail” của “tay máy” người Mỹ Morgan Levy. Bộ ảnh tái hiện hình ảnh phụ nữ và những người phi nhị giới làm việc trong ngành xây dựng- môi trường từ lâu được mặc định là nghề “nam tính”. Levy tạo nên những bức ảnh đầy cảm xúc, đặc tả từ bàn tay chai sạn cầm búa, những ánh mắt đầy tự tin giữa công trường đến khoảnh khắc nghỉ ngơi, chăm sóc sắc đẹp..., nhằm khẳng định sự tồn tại của phụ nữ trong những không gian tưởng như không dành cho họ, phá vỡ các quy chuẩn cứng nhắc về giới tính. Cũng là câu chuyện về giới nhưng được thể hiện theo cách rất độc đáo là loạt ảnh “Jāḷī-Meshes of resistance” do nhiếp ảnh gia Spandita Malik thực hiện tại một vùng quê Ấn Độ. Cô chụp những bức chân dung phụ nữ nông thôn, rồi để những tấm ảnh này được “biến hóa” thành tranh do chính tay nhân vật thêu lên vải. Những đường chỉ tinh tế, dịu dàng mà đầy sắc màu táo bạo như lời tuyên ngôn về sự đoàn kết, kiên cường của phụ nữ giữa xã hội Ấn Độ nhức nhối bởi bạo lực giới.

Xa hơn về phía Nam bán cầu, Tshepiso Moropa từ Johannesburg (Nam Phi), biến những mảnh ghép ký ức thành tác phẩm nghệ thuật qua dự án “Ditoro” (có nghĩa là "những giấc mơ" trong tiếng Tswana). Với kỹ thuật cắt dán, Moropa kết hợp ảnh tư liệu và những bức ảnh cá nhân của mình để tạo nên một thế giới vừa thực vừa mơ, nơi quá khứ đan xen hiện tại, mở ra hành trình tìm kiếm bản sắc của người châu Phi đương đại. Cũng xây dựng cầu nối giữa 2 bến bờ thời gian, Tanya Traboulsi- nhiếp ảnh gia mang trong mình hai dòng máu Áo và Lebanon chọn Beirut làm trung tâm của câu chuyện trong dự án “Beirut, recurring dream”. Là nơi mà chiến tranh khắc sâu vào từng con phố, từng bức tường, Beirut hiện lên trong ảnh của Traboulsi như một giấc mơ dai dẳng. Những bức ảnh mang sắc màu hoài niệm thể hiện sức sống của con người và ước mong về sự bình yên, ấm no nơi quê hương yêu dấu.

Tôn vinh và hỗ trợ nữ nhiếp ảnh gia

Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể trong nhiều năm gần đây, nhiếp ảnh vẫn là lĩnh vực mà phụ nữ thường gặp phải nhiều thách thức và rào cản. Theo nghiên cứu từ National Endowment for the Arts (Mỹ), dù phụ nữ chiếm khoảng 50% số sinh viên tốt nghiệp các chương trình nhiếp ảnh, nhưng họ chỉ chiếm khoảng 25% trong số nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp. Sự chênh lệch này cho thấy những thách thức mà nữ nhiếp ảnh gia phải đối mặt trong việc đạt được sự công nhận và cơ hội ngang bằng với nam giới. Đây cũng là lý do các chương trình như Giải thưởng V&A Parasol Foundation dành cho phụ nữ trong nhiếp ảnh trở nên vô cùng quan trọng. Bằng cách tạo ra một nền tảng dành riêng để tôn vinh và ủng hộ tài năng của các nhiếp ảnh gia nữ, giải thưởng không chỉ đơn thuần là một cuộc thi nghệ thuật mà còn là một động lực quan trọng cho sự thay đổi trong ngành.

Giải thưởng bước sang năm thứ 3, dù còn non trẻ so với nhiều giải thưởng nhiếp ảnh uy tín khác nhưng ngày càng củng cố vị thế của mình như một nền tảng quan trọng để soi sáng thành tựu của các nhiếp ảnh gia nữ, và để khám phá khả năng của nhiếp ảnh như một phương tiện kết nối, chữa lành và thúc đẩy đối thoại xuyên biên giới. Mỗi nghệ sĩ thắng giải nhận được khoản tài trợ 2.000 bảng Anh và có cơ hội trưng bày tác phẩm của mình trong triển lãm nhóm tại Phòng trưng bày Copeland, London (Anh) diễn ra từ ngày 16 đến 25-5. Triển lãm này hứa hẹn sẽ không chỉ truyền cảm hứng, mà còn mở rộng những cuộc đối thoại ý nghĩa về vai trò của nghệ thuật trong việc xây dựng thế giới đoàn kết hơn.