(HPĐT)- Từ đầu năm học 2024-2025 đến nay, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) thành phố tổ chức gần 30 chuyên đề về ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) trong đổi mới phương pháp dạy – học ở tất cả các cấp học. Điều này thể hiện quyết tâm của ngành để nỗ lực chuyển mình bắt nhịp thời đại công nghệ số, nâng cao chất lượng giáo dục...

Học sinh Trường THPT Hồng Bàng sử dụng kính thực tế ảo trong học tập.

Tích cực bắt nhịp 

Thời đại công nghệ 4.0 hiện nay, việc ứng dụng AI hỗ trợ dạy và học không còn là điều xa lạ mà ngày càng được nhiều trường học, cấp học trên địa bàn tích cực triển khai. Để tổ chức tiết dạy tiếng Anh với chủ đề "Bản giao hưởng các nền văn hóa thế giới", cô Phạm Thị Phương Thảo, giáo viên Trường THPT Thăng Long hướng dẫn học sinh cách ứng dụng app và website sử dụng AI hiệu quả như Chat GPT, Gemini, Grok AI... để thuyết trình, tranh biện về chủ đề “Đa văn hóa”. Em Đoàn Bảo Minh, học sinh lớp 12C8, cho biết: "Trước đây, để hoàn thành bài tranh biện, chúng em phải mất rất nhiều thời gian tìm các nguồn thông tin khác nhau để tổng hợp, cô đọng lại nội dung, giờ với Chat GPT, chúng em có thể thực hiện một cách nhanh chóng từ Chat GPT với lập luận logic, chặt chẽ. Việc tiếp thu bài giảng cũng dễ dàng, hiệu quả hơn"... 

Không còn giới hạn bài giảng lý thuyết Khoa học tự nhiên khô khan, giáo viên Trường THCS Trần Phú (quận Lê Chân) áp dụng phương pháp dạy hiện đại, lấy học sinh làm trung tâm nhờ kết hợp công nghệ thông tin và AI. Để làm rõ liên kết hóa học, cô giáo Lưu Thị Mai Phương sử dụng Chat GPT hỗ trợ giải thích kiến thức và giúp học sinh quan sát cấu trúc, quá trình hình thành liên kết hóa học một cách sinh động. Ngoài ra, cô còn sử dụng phần mềm kiểm tra Kahoot tạo môi trường học tập tương tác hay Công cụ tạo nhạc AI sáng tác bài hát, thơ, vè... giúp bài học trở nên hấp dẫn, bổ ích. Ở cấp tiểu học, để học sinh hiểu về khoáng sản, cô Nguyễn Thị Thu Hồng, Trường tiểu học Đinh Tiên Hoàng (quận Hồng Bàng) hướng dẫn học sinh sử dụng máy tính bảng kết nối internet, kính thực tế ảo khai thác tư liệu từ kho học liệu số trong thư viện số, ứng dụng bản đồ số trải nghiệm để hiểu hơn về khoáng sản của Việt Nam...Theo cô Hồng, giờ đây, việc sử dụng AI vào dạy học không phải theo phong trào mà đã trở thành một phần trong hoạt động chuyên môn của giáo viên nhằm hỗ trợ đắc lực cho việc dạy – học. AI không chỉ giúp giáo viên giảm tải những công việc tiêu tốn nhiều thời gian như: chấm điểm, lập báo cáo mà còn giúp học sinh cải thiện trải nghiệm học tập cá nhân, tăng cường khả năng tiếp thu trong các lớp học ảo. AI được ứng dụng trong việc phân tích dữ liệu học tập của học sinh, giúp giáo viên cá nhân hóa nội dung giảng dạy, đưa ra những bài tập phù hợp với năng lực của từng em. Các công cụ hỗ trợ giảng dạy bằng AI như trợ lý ảo, chatbot còn giúp nâng cao sự tương tác giữa học sinh và bài học...

Sử dụng chứ không lạm dụng 

AI ngày càng được coi như chìa khóa góp phần nâng cao chất lượng giáo dục với số giáo viên, học sinh ứng dụng ngày càng nhiều. Cũng từ đây, đặt ra vấn đề cần giáo dục nhận thức, định hướng đúng để học sinh tránh lạm dụng. Giải pháp của cô Phạm Thị Phương Thảo, Trường THPT Thăng Long, đưa ra là yêu cầu học sinh khi tra cứu xong nội dung phải phân tích, thể hiện nội dung bài học theo các hình thức khác nhau chứ không thuyết trình nguyên dữ liệu. Cô cũng đặt những câu hỏi buộc học sinh phải biện luận, tư duy chứ không để “AI học thay”. Em Đoàn Bảo Minh, học sinh lớp 12C8, cho biết: "Để tránh phụ thuộc AI, cô giáo dạy chúng em cách sử dụng những câu lệnh tạo ra ý phản biện theo ý của mình chứ không chỉ sử dụng nguyên trường thông tin có sẵn, từ đó giúp nội dung bài thuyết trình mạch lạc, logic và mang tính sáng tạo cá nhân hơn"...

 Chương trình GDPT 2018 chú trọng phát triển năng lực học sinh, trong đó, có các năng lực tự chủ, tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo. Để phát triển toàn diện năng lực học sinh, đổi mới hình thức tổ chức dạy học, trong đó ứng dụng chuyển đổi số, AI là xu thế tất yếu trong quá trình đổi mới giáo dục. AI ngày càng “tham gia sâu” vào công tác soạn giảng của giáo viên và học tập của học sinh đòi hỏi ngành GD-ĐT phải có chính sách quản lý và triển khai phù hợp, nếu lạm dụng, các em sẽ mất tư duy độc lập, trở nên phụ thuộc. Phó giám đốc Sở GD-ĐT Phạm Quốc Hiệu cho rằng, cán bộ quản lý, giáo viên cần hiểu, AI chỉ là công cụ hỗ trợ chứ không thể thay thế được người dạy và người học. Bởi tất cả ý tưởng dạy và học phải xuất phát từ giáo viên và học sinh. Vai trò của giáo viên trong truyền thụ, dẫn dắt học sinh tiếp thu kiến thức vẫn không thể thay thế. Để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và nâng cao nghiệp vụ, Sở tổ chức các lớp tập huấn cho toàn thể cán bộ, giáo viên; đồng thời tổ chức các chuyên đề để nhà trường, giáo viên học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm hay, hiệu quả trong ứng dụng AI và phương pháp dạy học tích cực. Qua đó, góp phần chuyển biến toàn diện trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của ngành.