Nhà số 144 và 146 phố Trung Lực (quận Hải An). Ảnh: MINH CHÂU

Theo đơn bà Thủy trình bày, ngày 4-6, thư ký TAND quận Hải An yêu cầu bà nộp 8 triệu đồng về kinh phí đo đạc đất đai của hai gia đình vào số tài khoản tại ngân hàng Agribank, tên chủ tài khoản là Lưu Hải Hà để giải quyết vụ việc tranh chấp đất đai ở phố Trung Lực, phường Đằng Lâm (quận Hải An) giữa gia đình bà và ông Thi. Khi Tòa án mời Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ tư vấn khảo sát và đo đạc tài nguyên môi trường (Công ty) đến đo đất cho hai gia đình, bà Thủy không được làm việc trực tiếp với công ty, cũng không nhận được báo giá, hợp đồng kinh tế, hóa đơn VAT, phiếu thu tiền, kết quả đo đạc cũng như giấy biên nhận hóa đơn nhận tiền kinh phí đo đạc đất của hai gia đình. Bà Thủy nhận thấy, sơ đồ đo không đúng với hiện trạng nhà trên đất của ông Thi và việc đo đạc, giải quyết vụ việc của gia đình bà không bảo đảm quy định pháp luật.

Sáng 17-9, có mặt tại khu đất ở địa chỉ số 144 và 146 phố Trung Lực, quan sát thấy phần đất nhà bà Thủy cho thuê làm cửa hàng bán vật liệu xây dựng. Trao đổi với phóng viên vào chiều cùng ngày, đồng chí Đặng Đình Thường, Phó chủ tịch UBND phường Đằng Lâm cho biết: Vụ việc tranh chấp đất đai giữa gia đình bà Thủy và ông Thi diễn ra từ tháng 12-2023. Nguyên do, bà Thủy cho rằng gia đình ông Thi xây tường bao lấn sang 0,1 m đất nhà bà. Bà Thủy đề nghị thuê đơn vị đo đạc để xác định đúng mốc giới và bảo đảm diện tích đất của gia đình nhưng ông Thi không nhất trí. UBND phường tổ chức hòa giải 2 bên vào các ngày 5-12-2023 và 2-1-2024 nhưng không thành. Vụ việc hiện do TAND quận Hải An giải quyết theo quy định do bà Thủy khởi kiện. Bà Thủy hiện sinh sống tại thành phố Hồ Chí Minh, không có mặt tại địa phương.

Ngày 3-10, TAND quận Hải An có văn bản số 115/TA-HA về việc trả lời đơn của bà Thủy. Theo đó, quá trình giải quyết vụ án, xét thấy cần phải đo đạc, thẩm định và lập sơ đồ hiện trạng đất có tranh chấp để làm căn cứ giải quyết, thẩm phán Nguyễn Thị Hằng được lãnh đạo Tòa án phân công giải quyết vụ án theo quy định. Trên cơ sở đề nghị của bà Thủy, thẩm phán làm việc với Công ty để tiến hành các thủ tục thẩm định. Về ý kiến của bà đối với việc thu tiền xem xét, thẩm định: Qua làm việc với đơn vị thẩm định, TAND quận nhận các tài liệu, giấy tờ như bản sao báo giá số 240416 ngày 16-4 (báo giá đo đạc, lập sơ đồ hiện trạng thửa đất 146 Trung Lực là 8 triệu đồng, chưa bao gồm VAT); Bản sao phiếu thu số 0395 ngày 5-6... Thực tế, Công ty tiến hành cung cấp dịch vụ đo đạc, thẩm định theo yêu cầu của Tòa án và gửi kết quả sơ đồ hiện trạng đất về tòa án. Tại phiên họp tiếp cận, công khai tài liệu, chứng cứ ngày 23-8, thẩm phán cho các bên đương sự tiếp cận, kiểm tra sơ đồ hiện trạng này. Như vậy, Tòa án nhân dân quận Hải An cho rằng, việc thu tiền của đương sự để thực hiện xem xét, thẩm định là có căn cứ, minh bạch và đúng quy định về việc thu tạm ứng chi phí tố tụng. Tại buổi đo đạc, thẩm định do Tòa án và công ty tiến hành ngày 5-6, bà Thủy có mặt nhưng từ chối ký vào biên bản thẩm định với lý do chưa lập sơ đồ hiện trạng thửa đất tại thực địa. Mặc dù trước đó, đại diện Công ty giải thích việc lập sơ đồ hiện trạng phải được tạo lập trên máy tính nên không thể có kết quả ngay tại thực địa. Trên cơ sở số liệu đo đạc tại cuộc thẩm định, Công ty sẽ lập sơ đồ hiện trạng và gửi cho các bên liên quan sau đó. Về ý kiến của bà cho rằng bản sơ đồ hiện trạng thửa đất là có nội dung không đúng so với thực tế, tại phiên họp kiểm tra giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ ngày 23-8, bà đã được thông báo, tiếp cận, sao chụp các tài liệu, chứng cứ do Tòa án thu thập, trong đó, có bản sơ đồ này nhưng bà không có ý kiến gì. Đến nay, nếu bà không đồng ý nội dung sơ đồ hiện trạng, cho rằng có sự sai sót thì đề nghị bà có ý kiến bằng văn bản với thẩm phán giải quyết vụ án và gửi các tài liệu, chứng cứ kèm theo để làm rõ. Nếu có căn cứ, Tòa án và các bên liên quan sẽ thực hiện việc thu thập, bổ sung chứng cứ theo đúng quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Qua sự việc này, TAND quận Hải An nên giải thích rõ quyền và nghĩa vụ của các bên trong vụ án khi đề nghị thẩm định làm cơ sở giải quyết, đối với những trường hợp cung cấp dịch vụ đo vẽ, thẩm định, chỉ tiến hành cung cấp dịch vụ sau khi các bên đã ký kết xong hợp đồng dịch vụ thẩm định theo quy định. Thẩm phán giải quyết vụ án dân sự, trước khi tiến hành xem xét, thẩm định tài sản tranh chấp phải đề nghị phía công ty, thẩm định gửi 1 bản Hợp đồng dịch vụ để lưu trong hồ sơ vụ án; kiểm tra lại thủ tục cần thiết theo quy định. Không vì bất cứ lý do nào mà tiến hành việc xem xét, đo vẽ, thẩm định khi các chủ thể chưa thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ việc ký kết hợp đồng dịch vụ và chưa gửi bản hợp đồng đó cho Tòa án.