Người lao động thất nghiệp đến làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm (Sở Lao động, Thương binh và Xã hội).

- Đề nghị luật sư cho biết, mức trợ cấp thất nghiệp được quy định như thể nào và để hưởng trợ cấp thất nghiệp người lao động cần đáp ứng những yêu cầu gì?

- Mức trợ cấp thất nghiệp hằng tháng được tính bằng 60% số bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp. Mức hưởng nhiều nhất không quá 5 lần mức lương cơ sở (7,45 triệu đồng từ ngày 1-1-2020 và 8 triệu đồng từ ngày 1-7-2020) hoặc mức lương tối thiểu vùng từ 15,35 đến 22,1 triệu đồng. Người lao động nhận bảo hiểm thất nghiệp tại cơ quan bảo hiểm xã hội quận/huyện theo nơi đăng ký ban đầu.

Bên cạnh khoản tiền trợ cấp sau khi nghỉ việc, người lao động còn có thể được hưởng một số quyền lợi khác, như hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm, hỗ trợ học nghề, hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm… Tùy thuộc vào từng hình thức hỗ trợ sẽ có những quy định khác nhau đề điều kiện. Như đối với việc hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động phải đáp ứng các điều kiện gồm: Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc; đóng bảo hiểm thất nghiệp từ 12 tháng trở lên; nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm do cơ quan quản lý nhà nước về việc làm thành lập và chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp đủ hồ sơ. Đối với quyền lợi về hỗ trợ học nghề, người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm, chưa tìm được việc làm sau 15 ngày kể từ khi nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, đóng đủ 9 tháng bảo hiểm thất nghiệp trong 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.

- Hiện pháp luật quy định như thế nào về hồ sơ và trình tự thực hiện để hưởng các quyền lợi, chế độ của BHTN?

-Theo quy định tại điều 16, Nghị định 28 năm 2015 của Chính phủ, hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp gồm: Đơn đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp; sổ bảo hiểm xã hội; bản chính hoặc bản sao có chứng thực một trong các loại giấy tờ như hợp đồng lao động đã hết hạn, giấy xác nhận chấm dứt hợp đồng lao động, quyết định thôi việc, quyết định sa thải, thông báo chấm dứt hợp đồng lao động.

Việc giải quyết chế độ BHTN được thực hiện theo các bước như sau: Trước hết, trong thời hạn 3 tháng, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động phải nộp trực tiếp 1 bộ hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tới trung tâm dịch vụ việc làm. Sau đó, đến trung tâm dịch vụ việc làm nhận quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp theo ngày ghi trong phiếu hẹn. Trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp, tới cơ quan bảo hiểm xã hội nhận trợ cấp thất nghiệp tháng đầu tiên. Tiếp đó, hằng tháng, người lao động đến trung tâm dịch vụ việc làm thực hiện thông báo tìm kiếm việc làm theo đúng quy định.

- Vậy, trách nhiệm của chủ sử dụng lao động trong việc hỗ trợ người lao động hưởng chế độ bảo hiểm là gì?

-Theo quy định tại Điều 43 Luật Việc làm năm 2013, cả người lao động và người sử dụng lao động đều có trách nhiệm tham gia bảo hiểm thất nghiệp. (Ngoại trừ người lao động đang hưởng lương hưu, người lao động giúp việc gia đình). Mức đóng bảo hiểm thất nghiệp hằng tháng của người lao động và người sử dụng lao động được tính theo mức lương. Theo đó, người lao động đóng 1% lương tháng; người sử dụng lao động đóng 1% quỹ tiền lương tháng của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp nợ bảo hiểm cho người lao động nên cố tình chây ỳ, không chấm dứt hợp đồng lao động, hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, nhưng người sử dụng lao động yêu cầu người lao động cam kết không nhận tiền trợ cấp thất nghiệp. Như trường hợp ông Bùi Văn Huận, ở phường Trại Chuối (quận Hồng Bàng), chỉ được chủ sử dụng lao động là Công ty cổ phần nạo vét và xây dựng đường thủy đồng ý chấm dứt hợp đồng lao động khi tự nguyện không nhận tiền trợ cấp thất nghiệp. Trong những trường hợp tương tự, người lao động có thể khởi kiện ra TAND có thẩm quyền để bảo vệ quyền lợi của bản thân.

- Trân trọng cảm ơn luật sư!