Kỳ 1: Góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính

Theo kết luận của Phó chủ tịch UBND thành phố Lê Khắc Nam tại hội nghị triển khai QĐ 45 diễn ra trong tháng 5-2017, việc thực hiện QĐ này mang lại hiệu quả, ý nghĩa thiết thực. Nhất là giúp người dân, doanh nghiệp giảm chi phí, thời gian; giảm áp lực cho các cơ quan nhà nước; góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực canh tranh của thành phố.

Hướng dân công dân sử dụng dịch vụ tiếp nhận, trả kết quả giải quyết TTHC qua hệ thống bưu điện. Ảnh: Trung Kiên

Hiệu quả thiết thực

Năm 2016, trong quá trình làm thủ tục cấp lại thẻ căn cước công dân, anh Nguyễn Văn Đăng (thôn Phi Liệt, xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên) được giới thiệu dịch vụ trả thẻ về nhà qua dịch vụ bưu điện. Anh Đăng đăng ký sử dụng ngay bởi khoảng cách từ nhà anh đến trụ sở Công an huyện khá xa (gần 20km). Cũng nhờ dịch vụ trả thẻ căn cước công dân qua bưu điện, không chỉ anh Đăng, nhiều người dân khác tiết kiệm được thời gian, chi phí đi lại để nhận thẻ. Thông tin từ Công an thành phố Hải Phòng, từ năm 2015, đơn vị phối hợp với Bưu điện Hải Phòng thực hiện dịch vụ trả thẻ căn cước công dân qua bưu điện. Theo đó, dịch vụ này được triển khai tại Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC64), các huyện Thủy Nguyên, An Dương, Tiên Lãng. Qua thời gian triển khai, dịch vụ này phát huy hiệu quả, giúp công dân không phải đi từ xã lên huyện hay từ huyện lên thành phố để lấy thẻ căn cước mới. Nhất là các xã xa trung tâm huyện, thành phố như Gia Đức, Lại Xuân (huyện Thủy Nguyên); Vinh Quang (huyện Tiên Lãng); Đại Bản (huyện An Dương)…

Theo Phó giám đốc phụ trách Sở Tư pháp thành phố Lã Thanh Tân, QĐ 45 là quyết định quan trọng tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân và ngay cả cơ quan nhà nước. Từ năm 2015, Sở Tư pháp phối hợp Bưu điện Hải Phòng chuyển phát kết quả giải quyết hồ sơ lý lịch tư pháp và các giấy tờ có liên quan từ Sở đến công dân, cơ quan nhà nước, tổ chức và tiếp nhận hồ sơ lý lịch tư pháp tại các bưu cục, điểm bưu điện văn hóa xã; khai dịch vụ tích hợp đăng ký cấp phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến. Với cách làm này, giúp công dân ở các huyện có thể thực hiện thủ tục lý lịch tư pháp tại các điểm bưu điện xã không cần đến Sở Tư pháp; nhất là khi triển khai tích hợp cấp phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến, công dân chỉ cần thao tác đăng ký thông tin, scan các giấy tờ cần thiết trên website của Bộ Tư pháp, Bưu điện tổ chức tiếp nhận, phân loại hồ sơ chuyển về Sở, sau đó chuyển kết quả cấp phiếu về tận địa chỉ cho người dân.

Còn tại Sở Giao thông-Vận tải, tiếp nhận và trả kết quả giải quyết TTHC qua bưu điện cũng giúp Sở tránh được tình trạng quá tải khi công dân đến nhận kết quả, nhất là trong việc chuyển trả giấy phép lái xe. Thay vì công dân di chuyển quãng đường dài từ các huyện đến bộ phận “một cửa” của Sở ít nhất 2 lần (làm thủ tục đổi và nhận), nay công dân chỉ cần đến làm thủ tục cấp đổi ngay tại bưu điện trung tâm huyện…

Phát triển dịch vụ bưu chính công

Theo báo cáo của Bưu điện Hải Phòng, thực hiện chỉ đạo của Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam về thực hiện các dịch vụ hành chính công; chủ trương chung của thành phố về tăng cường công khai, minh bạch trong quá trình giải quyết TTHC, tiết kiệm chi phí cho người dân và các tổ chức, doanh nghiệp, góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính và nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố, từ năm 2015, Bưu điện Hải Phòng chủ động triển khai cung cấp dịch vụ bưu chính công ích trên địa bàn. Các dịch vụ chính được triển khai thời gian này là chuyển phát căn cước công dân; hộ chiếu; hồ sơ lý lịch; hồ sơ xét tuyển đại học, cao đẳng. Nhờ đó, khi QĐ 45 được ban hành, thành phố Hải Phòng sớm chủ động triển khai (dù chưa có Thông tư hướng dẫn cụ thể) và đạt kết quả. Sản lượng hồ sơ, TTHC được chuyển phát qua bưu điện tăng dần theo thời gian. Cụ thể, năm 2015, đơn vị tiếp nhận và trả kết quả hơn 40.000 hồ sơ, gồm chuyển phát nhanh căn cước công dân, hồ sơ lý lịch tư pháp, bảo hiểm xã hội, hồ sơ xét tuyển đại học, cao đẳng và trả kết quả hồ sơ tại UBND các cấp. Năm 2016, con số này là hơn 95.000 hồ sơ, tăng gấp hơn 2 lần so với năm 2015. Đến hết quý 1-2017, bưu điện chuyển phát nhanh hơn 23.300 hồ sơ các loại, tăng 153% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, một số dịch vụ tăng cao như chuyển phát căn cước công dân tăng 261%; chuyển phát hộ chiếu tăng 202%; chuyển phát hồ sơ lý lịch tư pháp tăng 888% so với cùng kỳ năm 2016.

Hiện nay, Bưu điện Hải Phòng ký kết phối hợp với 8 đơn vị sở, ngành thành phố để thực hiện tiếp nhận, trả kết quả giải quyết TTHC trên 8 lĩnh vực gồm: chuyển phát căn cước công dân, hộ chiếu, hồ sơ lý lịch tư pháp, hồ sơ bảo hiểm xã hội, trả kết quả tại UBND, hồ sơ xét tuyển đại học cao đẳng, giấy phép lái xe, thu tiền xử phạt vi phạm và chuyển trả giấy tờ tạm giữ. 8 đơn vị, sở ngành tham gia ký kết gồm Công an Hải Phòng, Sở Tư pháp, Bảo hiểm xã hội thành phố, Sở Giao thông Vận tải thành phố, Sở Ngoại vụ, UBND quận Hồng Bàng, Chi cục đường thủy nội địa phía Bắc. Trong đó, từ khi QĐ 45 có hiệu lực, Bưu điện Hải Phòng tiếp tục ký kết thỏa thuận với Sở Giao thông -Vận tải, Thanh tra Sở Giao thông -Vận tải triển khai 2 dịch vụ mới là chuyển phát giấy phép lái xe và thu nộp hộ tiền phạt vi phạm hành chính và chuyển phát giấy tờ tạm giữ cho người bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ tới tay công dân theo yêu cầu. Cùng với, đó, đơn vị ký kết với Chi cục Đường thủy nội địa cung cấp dịch vụ tiếp nhận hồ sơ và chuyển trả kết quả giải quyết TTHC qua dịch vụ bưu chính công.

Tại hội nghị triển khai QĐ 45, Phó chủ tịch UBND thành phố Lê Khắc Nam đánh giá, sản lượng hồ sơ, thủ tục hành chính được chuyển phát qua bưu điện tăng dần theo thời gian cho thấy dịch vụ tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính ngày càng được người dân, tổ chức, doanh nghiệp tin tượng và lựa chọn sử dụng. Việc tiếp nhận, trả kết quả giải quyết THTC qua dịch vụ bưu chính công góp phần giảm tải bộ phận “một cửa” của các cơ quan; tiết kiệm thời gian của người dân, doanh nghiệp; giảm thiểu rủi ro trong quá trình tham gia giao thông; tiết kiệm chi phí, nhân lực. Qua đó, góp phần quan trọng hỗ trợ thành phố xây dựng thành công mô hình chính quyền điện tử, thành phố thông minh và nhất là giúp thành phố liên tục giữ vững vị trí thứ 2 về chỉ số cải cách hành chính trong toàn quốc.

Kỳ cuối: Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao chất lượng dịch vụ

Tuy kết quả sử dụng dịch vụ bưu chính công trong tiếp nhận, trả kết quả giải quyết TTHC trên địa bàn thành phố theo QĐ 45 bước đầu khá tốt, song để chương trình phát huy hiệu quả bền vững và đồng bộ còn nhiều việc cần làm.

Sớm ban hành danh mục TTHC được thực hiện qua bưu điện

Theo Giám đốc Bưu điện Hải Phòng Đỗ Khắc Chất, một trong yếu tố giúp thành phố sớm đạt kết quả trong triển khai QĐ 45 là sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo thành phố trong triển khai; sự phối hợp của các sở, ngành, địa phương về việc tham gia vào quy trình “một cửa liên thông” trong giải quyết các TTHC. Bên cạnh đó, Bưu điện Hải Phòng chủ động rà soát, lập danh sách các sở, ngành, UBND các cấp, bệnh viện, các đơn vị tổ chức hành chính trên địa bàn thành phố với các nội dung cơ bản (tên cơ quan, địa chỉ trụ sở, người đứng đầu, số điện thoại, bộ phận tiếp dân, nội dung các hồ sơ, giấy tờ, thủ tục giải quyết theo chức năng, thẩm quyền của từng cơ quan…) để dự thảo quy trình chuyển phát ghép vào quy trình giải quyết TTHC.

Tuy nhiên, hiện nay việc triển khai dịch vụ bưu chính công chưa được như mong muốn, số đơn vị tham gia thực hiện và số dịch vụ triển khai còn ít. Nguyên nhân do một số cơ quan đơn vị chưa thực sự quan tâm về sử dụng dịch vụ bưu chính công; một số đơn vị đã thực hiện ký kết thỏa thuận chuyển phát TTHC qua dịch vụ bưu chính công nhưng chậm triển khai. Bên cạnh đó, thành phố chưa ban hành danh mục các TTHC của sở, ngành được tiếp nhận và trả kết quả qua mạng bưu chính công, nên Bưu điện và các sở, chính quyền địa phương cấp huyện, xã còn lúng túng khi phối hợp triển khai. Do đó, Bưu điện Hải Phòng kiến nghị thành phố sớm ban hành quyết định công bố danh mục các TTHC được triển khai tiếp nhận và trả kết quả qua dịch vụ bưu chính công. Đồng thời chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị và địa phương bổ sung chức năng cho phép các tổ chức, cá nhân được lựa chọn hình thức nộp hồ sơ, trả kết quả giải quyết hồ sơ quan dịch vụ bưu chính công ích trên website, cổng thông tin điện tử, hệ thống phần mềm “một cửa liên thông”; tạo điều kiện để Bưu điện Hải Phòng kết nối hệ thống quản lý dịch vụ hành chính công của đơn vị với website, cổng thông tin điện tử hành chính công trực tuyến để thuận tiện cho người dân trong việc tra cứu hồ sơ và đăng ký sử dụng dịch vụ.

Trước kiến nghị này, đồng chí Lê Khắc Nam, Phó chủ tịch UBND thành phố yêu cầu các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện tiến hành rà soát, thống kê danh mục các TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết được triển khai tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết qua dịch vụ bưu chính công để gửi về Sở Tư pháp tổng hợp, tham mưu UBND thành phố ban hành. Niêm yết tại nơi giải quyết TTHC và công khai trên trang thông tin điện tử của cơ quan TTHC thực hiện tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính công…

Cải tiến chất lượng dịch vụ với mức phí hợp lý

Báo cáo của Bưu điện Hải Phòng cho thấy, bên cạnh việc triển khai ở một số đơn vị còn lúng túng, hiện dịch vụ bưu chính công trên địa bàn thành phố chưa thu hút được đông đảo người dân, doanh nghiệp tham gia. Nguyên nhân của tình trạng này do người dân còn e ngại, chưa có thói quen sử dụng dịch vụ tại địa chỉ, tâm lý phải đến cơ quan nơi giải quyết các thủ tục để trao, nhận trực tiếp. Cán bộ làm bộ phận “một cửa” chưa nhiệt tình, hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ. Công tác tuyên truyền của Bưu điện tại bộ phận “một cửa” tiếp dân của các sở, ngành, UBND các cấp còn hạn chế, chưa trực tiếp.

Theo phản ánh của Trưởng Phòng Nội vụ quận Hồng Bàng Nguyễn Thị Phương Thảo, một phần nguyên nhân dẫn đến dịch vụ chưa thu hút người dân là do chi phí dịch vụ còn cao. Đơn cử, người dân sử dụng dịch vụ chuyển phát giấy đăng ký kinh doanh về nhà ở phường Quang Trung phải chịu mức phí lên đến 25.000 đồng/bộ hồ sơ (giấy đăng ký kinh doanh), là cao so với thời gian người dân bỏ ra để đến lấy trực tiếp ở các cơ quan chức năng trên địa bàn thành phố.

Thực tế này đòi hỏi Bưu điện Hải Phòng và các sở, ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến dịch vụ bưu chính công ích đến sâu rộng các tầng lớp nhân dân. Bưu điện Hải Phòng cần tập huấn, nâng cao năng lực, thay đổi cách thức làm việc của cán bộ, nhân viên để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; xem xét, xây dựng giá dịch vụ hợp lý, đáp ứng nhu cầu sử dụng dịch vụ của các hộ dân.

Giám đốc Bưu điện Hải Phòng Đỗ Khắc Chất cho biết, thời gian tới, đơn vị tiếp tục hoàn thiện, thực hiện tốt các dịch vụ bưu chính công ích. Trong đó, đẩy mạnh các dịch vụ đã triển khai, nghiên cứu đưa vào phục vụ các dịch vụ tiện ích tiếp nhận và hoàn trả các loại hồ sơ đăng ký của người dân đến các cơ quan Nhà nước qua mạng, thu hộ các khoản thu ngân sách Nhà nước…; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chất lượng dịch vụ, nhất là đối với yêu cầu chuyển phát liên tỉnh, hạn chế tối đa các sai sót về chất lượng, khiếu nại phát sinh từ công dân. Trong quá trình này, Bưu điện Hải Phòng mong sở, ngành thành phố và UBND các cấp hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ tiếp nhận hồ sơ, thu lệ phí và trả kết quả giải quyết TTHC cho cán bộ, nhân viên bưu điện để việc thực hiện dịch vụ đạt kết quả cao.

Hà Minh