Những trạng thái thời tiết khắc nghiệt đang ngày càng trở nên quen thuộc tại nhiều nước. Ảnh: AP 

(HPĐT)- Khi các hiện tượng thời tiết cực đoan có chiều hướng gia tăng và ngày càng trở nên khốc liệt hơn do biến đổi khí hậu, cộng đồng quốc tế đang đặt nhiều kỳ vọng vào Hội nghị lần thứ 28 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc (LHQ) về biến đổi khí hậu (COP28) sắp tới tại thành phố Dubai, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) từ ngày 30-11 đến 12-12. Đây là dịp để các nước đẩy nhanh hành động trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Vẫn là những lời hứa...

Khi các đại biểu tập trung tại Bonn (Đức) đầu tháng 6-2023 để chuẩn bị COP28, nhiệt độ không khí bề mặt trung bình toàn cầu cao hơn 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Mặc dù trước đây, nhiệt độ trung bình tạm thời từng vượt ngưỡng 1,5°C vài lần trong lịch sử, nhưng đây là lần đầu hiện tượng này được ghi nhận liên tục "trong vài ngày", bắt đầu từ ngày 1- 6-2023. Trong báo cáo cũng được công bố ngay trước hội nghị Bonn, Cơ quan Khí quyển và Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết: Nhiệt độ bề mặt nước biển trung bình toàn cầu đạt 21°C vào cuối tháng 3 và duy trì mức nhiệt này trong suốt tháng 4 và tháng 5 vừa qua. Đây là mức nhiệt cao kỷ lục chưa từng được ghi nhận trước đó.

Tuy nhiên, hội nghị tại Bonn mất định hướng ngay từ đầu, khi không theo bất kỳ chương trình nghị sự nào được các cơ quan thường trực của COP đề xuất trước đó, mặc dù các bên có nhiều tháng thảo luận kể từ COP27 ở Ai Cập. Song, chính tại COP27, khi hơn 80 quốc gia trên thế giới nhất trí kêu gọi loại bỏ dần sử dụng nhiên liệu hóa thạch, một số quốc gia khác như Saudi Arabia và Trung Quốc hối thúc Ai Cập loại bỏ đề xuất trên khỏi văn kiện cuối cùng. Những xung đột này khiến các thỏa thuận toàn cầu bế tắc.

Ở góc nhìn khác, Quỹ bồi thường tổn thất và thiệt hại, sáng kiến của Liên minh châu Âu (EU) từng được ca ngợi khi ra mắt tại COP27, nhưng sau nửa năm vẫn chưa thể hoạt động vì thiếu những "điều khoản chi tiết"…

Và hy vọng

COP28 diễn ra vào thời điểm then chốt cho hành động toàn cầu về biến đổi khí hậu. Nhiệt độ tăng cao kỷ lục và tác động khủng khiếp của các hiện tượng thời tiết cực đoan như cháy rừng, lũ lụt, bão và hạn hán trên toàn thế giới đang khiến vấn đề khí hậu ngày càng trở nên cấp bách.

Các nhà khoa học nhận định, thế giới không còn nhiều thời gian hành động để giữ mức gia tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp theo Thỏa thuận Paris tại COP21 vào năm 2015. Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) của LHQ cho rằng mục tiêu này là rất quan trọng để tránh những hậu quả thảm khốc của biến đổi khí hậu. Phát biểu tại cuộc họp trù bị cho COP28 mới đây tại thủ đô Abu Dhabi, Phó tổng thư ký LHQ Amina J. Mohammed cho rằng, COP28 phải có hành động dứt khoát trước những phát hiện đáng báo động của các nhà khoa học cũng như những lỗ hổng hiện nay trong phản ứng của cộng đồng quốc tế đối với cuộc khủng hoảng khí hậu.

Nước chủ nhà UAE thông báo COP28 sẽ tập trung vào 4 mục tiêu chính. Cụ thể, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng, có trật tự và bình đẳng; giải quyết vấn đề tài chính khí hậu; đặt thiên nhiên, cuộc sống và sinh kế của người dân vào trung tâm của hành động vì khí hậu và nỗ lực để đưa COP28 thành hội nghị toàn diện nhất từ trước đến nay. Đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng dự kiến sẽ là vấn đề chính khi các quốc gia còn chia rẽ trong sử dụng nhiên liệu hóa thạch trên thế giới.

Được biết, EU đang muốn thúc đẩy thỏa thuận đầu tiên trên thế giới nhằm loại bỏ sử dụng nhiên liệu hóa thạch gồm: than, dầu và khí đốt trên toàn cầu. Tuy nhiên, các khối và các quốc gia khác có thể sẽ phản đối điều này. Nhiều nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch lớn như Saudi Arabia và các nước đang phát triển hiện đang dựa vào nguồn nhiên liệu này để phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, tài chính khí hậu cũng dự kiến là vấn đề được quan tâm thảo luận tại COP28.

Cộng đồng quốc tế hy vọng các nhà đàm phán sẽ nỗ lực vượt qua khác biệt, thu hẹp bất đồng để đạt được tiếng nói chung về các giải pháp có ý nghĩa trong hai tuần diễn ra COP28. Thế giới cần có những kết quả cụ thể, thiết thực và đáng tin cậy về tính khả thi ở Dubai để có thể giảm lượng khí thải từ dầu, than và khí đốt. Mục tiêu kiềm chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5°C là “không thể thương lượng”./.