“Nước Mỹ trước tiên” trở lại
(HPĐT)- Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ kết thúc, mọi ánh mắt đang đổ dồn vào những gì chính quyền mới của ông Donald Trump sẽ làm khi nhậm chức vào tháng 1-2025. Đang có không ít lo ngại về tác động của sự kiện này đối với các vấn đề quan trọng toàn cầu hiện nay.
Tác động với nước Mỹ
Theo giới phân tích, trên cương vị chủ nhân mới của Nhà Trắng, ông Donald Trump sẽ tiến hành những điều chỉnh chính sách theo hướng phủ nhận di sản của chính quyền tiền nhiệm, tiếp tục những phần việc còn đang dang dở trong nhiệm kỳ đầu cách đây 4 năm.
Về chính sách kinh tế trong nước, ông Trump cam kết cắt giảm thuế cho cá nhân và giảm bớt các quy định tài chính. Theo đó, chính quyền mới có thể xem xét gia hạn các đợt cắt giảm thuế năm 2017 đối với các cá nhân (sắp hết hạn vào năm 2025), đề xuất giảm thuế suất doanh nghiệp từ 21% xuống 15%. Ưu tiên chi tiêu có thể thay đổi, đáng chú ý nhất là từ an sinh xã hội sang an ninh biên giới. Ngoài ra, chính quyền mới có thể sẽ thực hiện các biện pháp kích thích tài khóa mạnh hơn, nới lỏng kiểm soát tiền tệ, thu hút đầu tư, ưu tiên dịch chuyển về trong nước.
Về chính sách năng lượng, ông Trump có thể sẽ nhanh chóng chấm dứt tạm dừng cấp phép xuất khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) mà Tổng thống Biden triển khai, ưu tiên sử dụng các nguồn năng lượng truyền thống, xem xét lại các tiêu chuẩn về hiệu suất của phương tiện được thiết kế nhằm thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô chuyển đổi nhanh hơn sang sản xuất ô tô và xe tải chạy bằng pin. Ngoài ra, ông có thể sử dụng các khoản ưu đãi thuế trị giá khoảng 400 tỷ USD trong Đạo luật giảm lạm phát cho các mục đích khác như mở rộng chương trình “Cắt giảm thuế và Việc làm”, dự kiến hết hạn vào năm 2025.
Về nhập cư, ông Trump có khả năng sẽ áp dụng các chính sách nhập cư cứng rắn, tìm cách giảm bớt số lượng người nhập cư vào Mỹ, tăng cường trục xuất người nhập cư bất hợp pháp. Theo cam kết tranh cử, ông có thể tiến hành chiến dịch trục xuất lớn nhất trong lịch sử.
Đảo ngược các chính sách ngoại giao
Về chính sách đối ngoại, chính quyền của ông Trump sẽ quay trở lại “Nước Mỹ trước tiên”, tương tự trong nhiệm kỳ đầu theo chủ nghĩa biệt lập, mặc dù có thể không cực đoan như trước nhưng vẫn theo xu hướng giảm bớt quan hệ với các đồng minh, đối tác, giảm đầu tư vào các liên minh, không gắn kết hoặc tính toán lợi ích giữa các ưu tiên an ninh và kinh tế. Theo đó, Mỹ có thể giảm bớt mức độ can dự và không đẩy mạnh vai trò của các liên minh như NATO, AUKUS, Nhóm Bộ Tứ…
Chính sách kinh tế đối ngoại điều chỉnh theo hướng tăng cường bảo hộ trong nước, tiếp tục cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Mặc dù cả hai ông Trump và Biden đều có xu hướng bảo hộ thương mại nhằm thu hút cử tri, nhưng ông Trump có thể sẽ sử dụng công cụ thuế quan cứng rắn và rộng hơn, đặc biệt tập trung vào Trung Quốc thông qua tăng thuế, hạn chế nhập khẩu hàng tiêu dùng, hạn chế xuất khẩu hàng công nghệ cao.
Với Trung Đông, chính quyền của ông Trump tiếp tục ủng hộ và viện trợ cho Israel trong cuộc chiến với Iran và các lực lượng khác trong khu vực như Hamas, Houthi, Hezbollah. Nhiều khả năng ông Trump sẽ duy trì chính sách của chính quyền tiền nhiệm như gây sức ép đối với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, vận động đạt được lệnh ngừng bắn.
Về cuộc chiến tại Ukraine, ông Trump có thể đảo ngược chính sách với Kiev, đặt điều kiện viện trợ, đưa Nga và Ukraine vào bàn đàm phán theo hướng Kiev phải nhượng bộ và không gia nhập NATO. Chính sách của ông Trump đối với Nga cũng không rõ ràng và có thể thay đổi khi ông muốn bình thường hóa quan hệ với Moskva, dù hiện đang bị các đạo luật liên quan hạn chế và trói buộc. Với NATO, Tổng thống Trump muốn các nước thành viên tiếp tục tăng chi tiêu quốc phòng.
Tất cả những chính sách trên của ông Trump đều hướng tới xây dựng “Nước Mỹ trước tiên” và khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” sẽ một lần nữa định hình “xứ cờ hoa” trong 4 năm tiếp theo.