(HPĐT)-  Nối tiếp khí thế mừng Đảng, mừng xuân mới Ất Tỵ 2025, Đảng bộ, quân và dân thành phố Cảng đang đẩy mạnh thi đua lao động sản xuất, rèn luyện, học tập, tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi, thiết thực hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Hải Phòng (13-5-1955 - 13-5-2025). Đây là dịp chúng ta ôn lại những trang sử hào hùng, oanh liệt trong các chặng đường chiến đấu, xây dựng và bảo vệ thành phố quê hương, tiếp tục phát huy cao độ truyền thống “Trung dũng - Quyết thắng” của người đất Cảng, để cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới- kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Nhân dịp này, từ số báo hôm nay, Báo Hải Phòng trích đăng giới thiệu nội dung “Ba trăm ngày đấu tranh sôi sục quyết liệt, giải phóng hoàn toàn thành phố” trong cuốn “Hải Phòng, lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược” (Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân - 1986).

Kho tàng của địch bị phá sau trận tập kích vào thị xã Kiến An, ngày 20-4-1953. Ảnh: Bảo tàng Hải Phòng

Ba trăm ngày đêm đấu tranh trong khu vực địch tập kết

Thắng lợi của Hiệp định Giơ-ne-vơ đã cổ vũ khí thế cách mạng của toàn dân, toàn quân ta. Không khí phấn khởi đón mừng cuộc sống hòa bình, độc lập, tự do, thành quả của bao năm kháng chiến hy sinh, gian khổ đem lại tràn ngập khắp nơi. Trên cơ sở niềm vui chung đó, quân dân Hải Phòng - Kiến An sẵn sàng khí thế bước ngay vào cuộc đấu tranh mới đầy gian khổ quyết liệt.

Hiệp định Giơ-nevơ buộc quân Pháp phải rút hẳn khỏi miền Bắc nước ta. Thi hành Hiệp định Giơ-ne-vơ, hội nghị quân sự giữa đại biểu Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam và đại biểu bộ tổng chỉ huy quân đội Pháp ở Đông Dương họp tại Trung Giã quy định khu tập kết 300 ngày ở vùng duyên hải Bắc bộ bao gồm Hải Phòng, Kiến An, Hồng Quảng và hai huyện Kinh Môn, Kim Thành thuộc tỉnh Hải Dương cho quân đội Pháp. Lịch rút quân của chúng cũng được quy định rõ từng ngày. 

Hải Phòng đã từng là cái đầu cầu đổ bộ của quân đội thực dân Pháp xâm lược lên miền Bắc, giờ đây lại là cái túi chứa đựng mọi thứ sắc lính của đoàn quân chiến bại. Chúng dồn về Hải Phòng các bộ tư lệnh không quân, hải quân, lục quân Bắc Việt, các loại đơn vị, những tên trùm sỏ ngụy quyền ở miền Bắc, bọn phản động tay sai, các loại hội tề, cùng những bọn tầm gửi sống bám vào đội quân viễn chinh… 

Thành phố Hải Phòng còn tràn ngập những thứ rác rưởi của chủ nghĩa thực dân như lưu manh, gái điếm, bọn đi lừa đảo. Lính Pháp, lính ngụy, súng ống, xe cộ chật ních đường phố Hải Phòng. Đội quân bại trận vừa thoát khỏi cuộc chiến xâm lược bẩn thỉu, mang theo sự tủi nhục, chán đời, sống gấp, chúng dẫm đạp, đánh lẫn nhau để cướp bóc, phá phách thành phố trong những ngày chờ xuống tàu, cuốn gói ra đi. Thực dân Pháp vì thất bại mà buộc phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ, nhưng với bản chất phản động ngoan cố, chúng câu kết với đế quốc Mỹ, tìm mọi cách làm hạn chế thắng lợi của ta. Chúng ra sức thực hiện âm mưu phá hoại hệ thống miền Bắc ngay từ khi chữ ký của Hiệp định chưa ráo mực.

 Thực dân Pháp đưa tên tướng Bri-gát Bu-lác - Tư lệnh phó Lục quân Bắc bộ về thay đại tá Nê-mô chỉ huy khu vực Hải Phòng. Chúng tung tay chân đi phá hoại vùng giải phóng, ra sức củng cố hệ thống do thám, gián điệp, gài lại những tên phản động tay sai phục vụ cho kế hoạch đánh chiếm trở lại miền Bắc sau này. Chúng rút gọn các đồn, bốt lẻ về đóng tập trung, tăng cường vây ráp, khủng bố, cất vó cán bộ, phá cơ sở, bắt thanh niên vào lính và cưỡng ép đồng bào đi di cư vào Nam. Chỉ trong bốn tháng sau khi ký hiệp định, bọn Pháp ở Hải Phòng đã liên tiếp vi phạm hiệp định đình chiến, tiến hành 133 cuộc vây ráp, hơn hai trăm lần nổ súng vào các khu dân cư. Chúng đã bắt 852 thanh niên công giáo vào lính “bảo vệ Chúa”, giam 517 người dân, bắn chết chín người, đánh bị thương 167 người khác. 

Bên cạnh bọn nhà binh và mật thám Pháp, đế quốc Mỹ đã phái tên tướng Côlin đến Hải Phòng cùng với hơn hai trăm chuyên viên, cố vấn Mỹ để tăng cường mọi hoạt động phá hoại đối với miền Bắc. Bọn cố vấn Mỹ hằng ngày đạo diễn mọi hành động của Pháp và trực tiếp nắm tên Lê Quang Luật, đại diện Ngô Đình Diệm ở Hải Phòng, vạch kế hoạch phá hoại khu vực tập kết 300 ngày. Chúng dùng mọi thủ đoạn tuyên truyền lừa bịp, đi đôi với đe dọa, cưỡng bức, hòng đưa được nhiều binh lính, tay sai phản động và đồng bào công giáo di cư vào Nam. Chúng hạ lệnh cho bọn tay sai phải bằng mọi cách cướp đi hoặc phá hoại máy móc, tài sản, hồ sơ, tài liệu của thành phố. Chính Mỹ đã gây sức ép buộc một số công ty của người Pháp đang còn hy vọng ở lại làm ăn với ta, phải thu gọn công việc, giãn thợ và nhân viên, tháo dỡ máy móc mang đi. Mưu đồ nham hiểm của chúng là để khi Việt Minh tiếp quản thành phố, chỉ còn các xí nghiệp rỗng không, các công sở, các bệnh viện không phương tiện làm việc, một thành phố không điện, không nước, một hải cảng không đủ điều kiện cho tàu bè ra vào, một trường bay không dùng được. 

Kế hoạch phá hoại điên cuồng của thực dân Pháp bại trận cộng với âm mưu đen tối và thủ đoạn nham hiểm của đế quốc Mỹ - tên thực dân mới đầy tham vọng, tạo nên sức ép nặng nề đối với cuộc đấu tranh của quân, dân thành phố...