(HPĐT)- Vừa qua, Bộ Tư pháp ban hành Công văn số 481/BTP-HTQTCT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố triển khai thực hiện các quy định theo Nghị định 07/2025/NĐ-CP của Chính phủ về lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực. Trong đó việc không phải nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân khi đăng ký kết hôn được dư luận quan tâm và đồng tình ủng hộ.

Người dân đến thực hiện thủ tục tư pháp hộ tịch tại Bộ phận “một cửa” UBND phường Hàng Kênh (quận Lê Chân).

Giảm thủ tục khi kết hôn 

Theo nội dung tại công văn 481, Bộ Tư pháp chỉ đạo khi tiếp nhận yêu cầu đăng ký kết hôn, cơ quan đăng ký hộ tịch không được yêu cầu người đi đăng ký kết hôn phải nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân như trước đây, mà thực hiện tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của người yêu cầu đăng ký kết hôn trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh thông qua kết nối với Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Trường hợp không tra cứu được tình trạng hôn nhân do chưa có thông tin trong Cơ sở dữ liệu thì cơ quan đăng ký hộ tịch tiến hành xác minh theo quy định tại điểm c, Khoản 3, Điều 2 Nghị định số 07/2025/NĐCP của Chính phủ. 

Với quy định mới, anh Trần Thế Vinh, 28 tuổi, quê xã Tiền Phong (huyện Vĩnh Bảo) hiện đang tạm trú tại phường Hàng Kênh (quận Lê Chân) cho biết, những người đi làm ăn xa và khi đăng ký kết hôn ở nơi tạm trú như anh sẽ tiết kiệm nhiều thời gian và công sức. “Bạn gái tôi 27 tuổi, quê xã Liên Xuân (thành phố Thủy Nguyên). Cả 2 chúng tôi đều đang làm việc và đăng ký tạm trú tại quận Lê Chân. Do công việc bận rộn nên năm nay, chúng tôi dự định làm thủ tục đăng ký kết hôn tại nơi tạm trú. Nếu phải đích thân lặn lội về quê xin giấy xác nhận độc thân như trước đây, dù là một trong thủ tục kết hôn nhưng cũng thấy mất thời gian và công sức. Với việc áp dụng công nghệ thông tin nhanh chóng, thuận tiện như thế này giúp những trường hợp như chúng tôi đỡ ngại khi làm thủ tục đăng ký kết hôn”, anh Vinh tâm sự. Ngay sau đề nghị của Bộ Tư pháp, ngày 10-2, Sở Tư pháp thành phố có văn bản số 299 đề nghị UBND các quận, huyện và thành phố Thủy Nguyên phối hợp thực hiện kịp thời, nghiêm túc yêu cầu tại công văn 481 nêu trên. Tuyên truyền, phổ biến, quán triệt nội dung các văn bản nêu trên tới đội ngũ cán bộ công chức và toàn thể người dân trên địa bàn bằng các hình thức phù hợp để thực hiện. 

Công tác lâu năm trong lĩnh vực đăng ký kết hôn, chị Nguyễn Thị Hằng, công chức tư pháp hộ tịch phường Hàng Kênh (quận Lê Chân) cho biết: Như vậy, từ nay khi đăng ký kết hôn, công dân không cần nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, mà cơ quan tiếp nhận sẽ phải tự tra cứu trên hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính. Kết quả tra cứu được lưu trữ dưới dạng điện tử hoặc bản giấy, phản ánh đầy đủ, chính xác thông tin tại thời điểm tra cứu và đính kèm hồ sơ của người đăng ký. Việc tra cứu được tình trạng hôn nhân của công dân trên hệ thống dữ liệu dùng chung vừa thuận tiện cho công chức hộ tịch thực hiện nhiệm vụ, vừa rút ngắn được thời gian và trình tự thủ tục cho người đăng ký kết hôn. Theo quy định mới, thời gian làm thủ tục đăng ký kết hôn chỉ từ 1 đến không quá 5 ngày (trong trường hợp cần xác minh điều kiện kết hôn của hai bên nam, nữ). Quy định trên được UBND phường tuyên truyền, phổ biến tới đội ngũ cán bộ, công chức và toàn thể người dân trên địa bàn qua hệ thống loa phát thanh và hướng dẫn trực tiếp tại bộ phận "một cửa" khi công dân đến làm thủ tục.

Sớm hoàn thiện hệ thống dữ liệu hộ tịch dùng chung

 Tại công văn 481, Bộ Tư pháp cũng đồng thời yêu cầu các tỉnh, thành phố bảo đảm các điều kiện về hạ tầng, kỹ thuật, triển khai kết nối giữa hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của địa phương với hệ thống thông tin đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung của Bộ Tư pháp. Việc này nhằm để tiếp nhận, giải quyết các thủ tục đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, xác nhận tình trạng hôn nhân đúng quy định. 

Trước đó, tại điểm c, Khoản 3, Điều 2 Nghị định 07/2025/NĐ-CP quy định trường hợp không tra cứu được tình trạng hôn nhân do chưa có thông tin trong Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, thì cơ quan đăng ký hộ tịch đề nghị UBND cấp xã nơi người yêu cầu thường trú/nơi đã đăng ký kết hôn xác minh, cung cấp thông tin. Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu xác minh, UBND cấp xã nơi nhận được đề nghị xác minh có trách nhiệm kiểm tra, xác minh và gửi kết quả về tình trạng hôn nhân của người đó. 

Cũng theo chị Hằng chia sẻ: Thực tế, thời gian này, khi hệ thống dữ liệu hộ tịch dùng chung chưa hoàn thiện, công chức tư pháp hộ tịch tại các phường, xã chưa thể tra cứu trực tuyến được tình trạng hôn nhân của công dân. Do đó, khi thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn cho công dân, công chức tại các địa phương sẽ vất vả hơn khi phải thực hiện xin xác minh tình trạng hôn nhân thay cho công dân. Với trường hợp kết hôn khác tỉnh, thành phố thì thời gian xác minh sẽ kéo dài so với quy định do thiết bị thông tin và quy trình thực hiện giữa các địa phương là khác nhau. 

Trao đổi về vấn đề trên, đồng chí Ninh Văn Chinh, Phó trưởng Phòng phụ trách Phòng Hành chính tư pháp (Sở Tư pháp) nhận định: Để thực hiện tốt các nội dung theo Nghị định 07 của Chính phủ và chỉ đạo của Bộ Tư pháp thì nhiều vấn đề cần phải hoàn thiện. Như hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của địa phương cùng hệ thống thông tin đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung...

 Như vậy, việc áp dụng công nghệ thông tin để cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực tư pháp hộ tịch đã giảm bớt các phiền hà cho người dân. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả quy định mới việc trước mắt là hệ thống dữ liệu hộ tịch dùng chung phải được hoàn thiện nhanh và bảo đảm chính xác.