Một mối lo lớn của các nước đang phát triển là nạn chảy máu chất xám. Ở trong phạm vi quốc gia, Hải Phòng cũng từng chảy máu rất nhiều chất xám. Chưa ai thống kê bao nhiêu học sinh của Trường PTTH chuyên Trần Phú ( từng được xem là cái nôi đào tạo tài năng Hải Phòng) sau khi tốt nghiệp đại học “bay” đi TP Hồ Chí Minh, Hà Nội và nhiều chân trời xa nữa, song chắc chắn đó là “ chuyện thường ngày ở huyện”.

Nhiều người nói rằng:” So với Hà nội, sống ở Hải Phòng cực sướng!” Này nhé, đồ ăn ngon hơn, không khí trong lành hơn, đất đai rẻ hơn, cấp nước tốt hơn, cấp điện tốt hơn, phố không hễ mưa là ngập , giao thông không bị tắc đường triền miên … Thế nhưng kiếm tiền…khó hơn và tuổi trẻ thì ít cơ hội hơn! Có lẽ đó là nguyên nhân chính khiến một số người rời thành phố quê hương ra đi- kỹ sư, bác sĩ, nhà giáo và cả những doanh nhân giỏi.

Chất xám là thứ tài nguyên đặc biệt. Không có (hoặc thiếu) chất xám không thể phát triền văn hóa, du lịch. Khi không có những khu công nghệ cao, ngành công nghiệp sạch , chúng ta đành phải chấp nhận tình cảnh người lao đông Việt bị vắt kiệt sức trong các nhà máy gia công da giày, may mặc của nhà đầu tư nước ngoài. Không có chất xám, chúng ta sẽ không tạo dựng được một nền hành chính công lành mạnh, ai sẽ giảng dạy, điều trị người bệnh ở các trường đại học, bệnh viện mới xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế? Nói ngắn gọn lại, sẽ chẳng làm được cái gì hoàn thiện.

Muốn giữ chân được chất xám, phải tạo đất thuận lợi để cho chất xám tồn tại. Người thực tài không đòi hỏi có lương cao bằng cơ hội phát triển, với họ cống hiến nhiều khi quan trọng hơn cả nhu cầu hưởng thụ. Họ rất cần có môi trường làm việc và được cấp trên đánh giá một cách công bằng, khách quan, do họ thường là những người có cá tính mạnh, đôi khi còn hơi lập dị. Điều đó đòi hỏi chính cấp trên cũng phải có thực tài để biết và dám dùng người có tài. Người có giỏi võ thì mới dám dùng kiếm sắc. Một giám đốc sở mới lên nắm quyền việc đầu tiên ông sẽ làm là quy tụ những người tài, chứ không phải việc đập chỗ ngồi cũ, xây chỗ ngồi mới sang hơn cho mình, để rồi cô đơn trong chính tòa tháp ngà đó.

Sự phát triển đến chóng mặt của Hải Phòng thời gian qua chứng tỏ tài năng và bản lĩnh của các nhà lãnh đạo thành phố. Nó đang mở ra vô số cơ hội mới cho chất xám phát triển, bởi chính nó cũng rất cần sự đóng góp của tài năng. Ngươi Hải Phòng mang tính cách của biển: mạnh mẽ, cuồng nhiệt, xưa nay không thiếu người tài. Người có thực tài phải nhận biết và nắm bắt được cơ hội thành phố mở ra để chung tay góp sức cùng lãnh đạo đưa Hải Phòng lên thời kỳ hoàng kim mới. Ngược lại, thành phố đã trải thảm đỏ mời gọi các nhà đầu tư thành công, có lẽ cũng cần trải tấm thảm nữa để giữ chất xám Hải Phòng và sau đó là hấp dẫn tài năng từ nơi khác đến. Bởi xưa nay tài năng luôn ở trong tình trạng cầu vượt xa cung!

SƠN HÀ